تحليل هزينه‌ـ سودمندي پايگاه هاي اطلاعاتي دانشگاه تهران و تاثير استفاده از پايگاه ها در توليدات علمي

Cost-Benefit Analysis of University of Tehran Databases and the Impact of the Use of Databases on Scientific Output

هدف پژوهش حاضر، تحليل هزينه- سودمندي پايگاه هاي اطلاعاتي دانشگاه تهران و تاثير استفاده از پايگاه ها در توليدات علمي است. پژوهش حاضر، از نوع مطالعات توصيفي است كه با روش پيمايشي انجام شده است. از ميان پايگاه هاي اطلاعاتي دانشگاه تهران، پايگاه اطلاعاتي ساينس دايركت، پروكويست، اشپرينگر، امرالد، آكسفورد و ابسكو به عنوان جامعه آماري اين پژوهش مورد بررسي قرار گرفتند. هم‌چنين، از ميان اعضاي هيات علمي و دانشجويان تحصيلات تكميلي اين دانشگاه، 150 دانشجو و 70 عضو هيات علمي به صورت نمونه گيري تصادفي طبقه اي انتخاب و بررسي شدند. تجزيه و تحليل داده هاي پژوهش با استفاده از نرم افزار SPSS انجام گرفت. يافته ها نشان داد كه از ميان پايگاه هاي اطلاعاتي مورد بررسي، پايگاه اطلاعاتي ساينس‌دايركت بيشترين ميزان استفاده از مقالات تمام متن الكترونيكي را به خود اختصاص داده است. نتايج به دست آمده در رابطه با هزينه- سودمندي پايگاه‌هاي اطلاعاتي مقالات تمام متن الكترونيكي در دانشگاه تهران در سال 2014 نشان داد كه بيشترين هزينه‌- سودمندي، به پايگاه اطلاعاتي ساينس دايركت تعلق دارد. در مورد وجود رابطه بين ميزان استفاده از پايگاه هاي اطلاعاتي مقالات تمام متن الكترونيكي دانشگاه تهران و ميزان رشد علمي كاربران مشخص شد كه رابطه مثبت معناداري بين ميزان استفاده از پايگاه هاي اطلاعاتي مقالات تمام متن الكترونيكي دانشگاه تهران و ميزان رشد علمي (تعداد مقالات) اعضاي هيات علمي و دانشجويان تحصيلات تكميلي وجود دارد. محققان، انجام چنين پژوهشي براي هر سازماني لازم مي‌دانند، چرا كه از اين طريق مي توان نشريات سودمند از نظر هزينه را شناسايي و كتابخانه ها را در انتخاب نشريات با صرف هزينه كمتر و استفاده بيشتر ياري داد.

The purpose of the study was cost- benefit analysis of University of Tehran databases and the impact of the use of the databases on scientific output. The study was descriptive conducted with survey method. Among the Tehran University databases, ScienceDirect, ProQuest, Springer, Emerald, Oxford and EBSCO were studied as population. Also, from among faculty members and graduate students of the university, 150 students and 70 faculty members were selected via stratified random sampling. The analysis of the research data was performed using SPSS software. Results showed that among the studied databases, the highest use of electronic full-text articles was devoted to ScienceDirect. A cost-benefit result obtained in relation to electronic databases of full-text articles at University of Tehran in 2014 showed that ScienceDirect database was the most cost-effective. The study also revealed that there was a significant positive relationship between the use of electronic databases of full-text articles at Tehran University and scientific growth rate (the number of articles) of faculty members and graduate students there. The researchers deem necessary similar studies for any organization because this way we can identify cost-benefit supplies and can help libraries in selecting supplies with lower costs and greater use.