نقد رمان عمارت يعقوبيان (اثر علاء الأسواني) بر اساس رئاليسم در نظريه‌ي جامعه‌شناختي «جورج لوكاچ»

A Critical Analysis of Ala-el-Asvani’s The Building of Yaqubian Based on Lukacs’ Theory of Sociological Realism

جامعه­شناسی ادبیات به عنوان یكی از زیرشاخه­های جامعه­شناسی هنر به بررسی رابطه‌ی جامعه و ادبیات می‌پردازد و جوهر اجتماعی آثار ادبی را مورد مطالعه قرار می­دهد. این علم در سده­های اخیر توجه بسیاری از جامعه­شناسان و منتقدان را به خود معطوف‌كرد و آن‌ها را برای نظریه‌پردازی درباره‌ی آن ترغیب ‌نمود. جورج لوكاچ منتقد مجارستانی از جمله نظریه‌پردازانی است كه با ارائه‌ی نظریه‌ای نقدی جهت نقد رمان، سهم بسزایی در پیشرفت این علم دارد. نظریه‌ی نقدی او مبتنی بر نقد شكل و محتوای اثراست و دارای معیارهای خاصی‌است كه مهم­ترین آن‌ها عبارتند از: رئالیسم، شخصیت نوعی، رابطه‌ی علی و معلولی و محتوای اجتماعی. در پژوهش حاضر، رمان عمارت یعقوبیان، اثر علاء الأسوانی (نویسنده معاصر مصری) بر اساس رئالیسم در این نظریه مورد نقد واقع شده ‌است. پیروزی رئالیسم، رئالیسم انتقادی و مردمی بودن، سه ویژگی بارز رئالیسم لوكاچ ‌است كه هریك دارای چارچوب مشخصی از نظر او هستند. نتایج تحقیق، با درنظر گرفتن این ویژگی‌ها، نشان ‌می‌دهد كه اسوانی با صداقت و شجاعت از واقعیت­های موجود در جامعه پرده ‌برداشته و با دیدی انتقادی تناقضات اجتماعی را آشكار ساخته و مشكلات مردم زمانه­اش را به‌تصویر كشیده‌ است.

Sociology of Literature, as a subcategory of sociology of art, analyzes the relation between society and literature. It also analyzes the social essence of literary works. This discipline has attracted the attention of sociologists and literary critics in recent centuries and has persuaded them to theorize on it. George Lukacs, the Hungarian critic, is among the critics who have played a major role in the development of this discipline through presenting a critical theory for criticizing novels. His theory is based on the criticism of both form and content and includes particular criteria the most important of which are realism, typical characterization, cause and effect relations as well as social content. In the present study, we have criticized one of the novels of Ala-el-Asvani (Egyptian contemporary writer) named The Building of Yaqubian based on the realism criterion. The superiority of realism, critical realism, and popularity are the three major features of Georg Lukacs’ realism, each of which includes a fixed framework consistent with his views. The obtained results show that Asvani has disclosed the current realities honestly and bravely. He has further critically revealed the social contradictions and portrayed the problems of his contemporary people.