بازسازي پاليوهيدرولوژي و پاليواكولوژي درياچه ي اروميه در كواترنري (با مطالعه ي پادگانه هاي درياچه اي)

Reconstruction of Urmial Lake’s Paleohydrology and Paleoecology in Quaternary By Studying Lake Terraces Biostratigraphy

درياچه ي اروميه، بزرگ‌ترين درياچه ي داخلي ايران و دومين درياچه ي آب شور دنيا است. در سال‌هاي اخير، با اجراي برنامه‌هاي سدسازي گسترده بر روي رودخانه‌هاي اصلي، وقوع خشكسالي‌هاي هيدرو اقليمي چند دهه‌ي گذشته و تبخير زياد منابع آبي، وسعت درياچه كاهش يافته، در نتيجه خطوط ساحلي دستخوش تغييرهاي قابل توجهي گشته است. علاوه بر آن ميزان شوري درياچه ي اروميه نيز افزايش يافته است و به 650 ميلي گرم در ليتر افزايش يافته است. چنين شرايط هيدرولوژيكي امكان زيست هر گونه م وجود زنده در درياچه ي اروميه را غيرممكن مي‌سازد. برخلاف اطلاعات بسيار زيادي كه در رابطه با شرايط كنوني هيدرولوژيكي و خصوصيات آب درياچه ي اروميه در دسترس است، در رابطه با شرايط هيدرولوژيكي آب درياچه ي اروميه و ميزان شوري آن در گذشته و به خصوص در كواترنري اطلاعات اندكي در اختيار است. بررسي پادگانه‌هاي درياچه‌اي اروميه و تحولات و تغييرات ارتفاعي آنها و همچنين تغييرات خصوصيات زيست چينه شناسي آنها ما را در تشخيص بهتر ماهيت گذشته‌ي اين درياچه ياري مي‌نمايد. در اين تحقيق پس از شناسايي پادگانه هاي درياچه اي و تعيين ارتفاع دقيق آنها به بررسي شواهد فسيلي موجود در اين پادگانه ها كه در سطوح ارتفاعي متفاوتي قرار گرفته‌اند، پرداخته شد. جنس و گونه ي فسيل‌ها و ميكروفسيل‌هاي موجود در رسوبات پادگانه هاي درياچه اي تعيين گرديد. گاستروپودا، استراكودا، فرامين فرا و همچنين دوكفه اي پوسته-هاي صدف غالب مي‌باشد. با تعيين جنس و گونه هاي هر يك از فسيل‌ها و ميكروفسيل‌ها و همچنين بررسي شرايط محيطي در زمان شكل گيري آنها نسبت به بازسازي شرايط هيدرولوژيكي و اكولوژيكي درياچه ي اروميه اقدام گرديد. نتايج اين بررسي نشان مي‌دهد در زمان تشكيل پادگانه هاي درياچه اي اروميه برخلاف شرايط كنوني آب درياچه ي اروميه كه در حالت بسيار شور قرار دارد، در كواترنري آب درياچه ي اروميه نسبت به شرايط كنوني بسيار متفاوت و لب شور بوده است.

During recent years, with the construction dam on main rivers, the occurrence of hydroecological drought during the last decades, and high evaporation of water reservoirs, the extent of the Urmia Lake has considerably decreased. Besides, salinity rate has increased to 650 milligram per liter. According to this hydrological situation organism cannot live in the Urmia Lakes. There is a lot of information about current chemical characteristics of Urmia Lake but we don’t have sufficient information about paleo hydrology and paleo salinity of the Lake especially in Quaternary. Investigation of The Urmia Paleo Lake terraces, their evolution and changes in elevations and changes in biostratigarphy characteristics are evidences for paleo environments of this lake. Dominant shell fragments of the Urmia Lake terraces are Gostropoda, Ostracoda, Foraminifera and Bivalves. In this study, type and spacious of shell fragments are investigated and the living environment situations of the organisms during formation of each lake terraces are determined. Using biostratigraphic study results and correlation between these environmental changes with elevation changes of lake terraces, Hydrological and ecological situations of The Urmia Lake during Quaternary was reconstructed. The results of biostratigraphy shows, in contrast to the current situation of water in the Urmia Lake (Hyper saline), most of the organisms lived in brackish and fresh water during formation of the lake terraces.