تعيين كننده هاي كلان اقتصادي- اجتماعي نرخ باروري كل (TFR) در ايران؛ با استفاده از الگوي خودهمبسته باوقفه توزيعي (ARDL)

Socioeconomic Determinants of Total Fertility Rate at an Aggregate Level in Iran: An Application of ARDL

با توجه به اهميت مطالعات ابعاد مختلف كلان باروري، اين مقاله به دنبال بررسي تعيين كننده­ هاي كلان اقتصادي- اجتماعي نرخ باروري كل و همچنين شناسايي شدت اثر اين مؤلفه ها بر تغييرات باروري كل در ايران است. بدين منظور، ضمن شناسايي چهار معيار اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و بهداشتي (بيولوژيكي) مؤثر بر باروري كل، اثر هر يك بر متغير وابسته با استفاده از تكنيك اقتصاد سنجي به روش ARDL و الگوي ECM، مورد آزمون قرار مي گيرد. نتايج نشان مي دهد شاخص اميد به زندگي زنان، در عمده مدل­ هاي اين مطالعه نه تنها رابطه مثبت و معني داري داشته، بلكه ضرايب آن بيش از ديگر متغيرها ظاهر شده است. ضمن اينكه بجز توليد سرانه، روابط ساير متغيرهاي اثرگذار بر باروري كل (در مدل هاي پويا و بلندمدت) مطابق انتظار و معني دار بوده است. همچنين سرعت تعديل الگوي باروري كل بسيار كند بوده و نوسانات كوتاه مدت به تدريج و با تاخير زياد به تعادل بلندمدت مي رسد. از لحاظ اثر گذاري و تعيين كنندگي نيز، مي توان گفت كه به ترتيب، بعد بهداشتي (بيولوژيكي) بر بعدهاي فرهنگي و اجتماعي مقدم مي باشد. بعد اقتصادي نيز در مرتبه آخر جاي گرفته است. بنابراين، توجه و تأكيد بر مقوله بهداشت باروري در سياستگذاري­ ها در كنار ساير مقوله ها به خصوص تشويق ازدواج افراد در سن ازدواج با حمايت هاي اجتماعي خاص، مي­ تواند در پويايي جمعيّت و بهبود باروري كل به بيش از سطح جانشيني كمك نمايد.

Regarding importance of studies on different dimensions of total fertility rate (TFR), this study investigates the socioeconomic determinants of TFR at an aggregate level and identifies their impacts on TFR variations in Iran. By introducing four economic, social, cultural and health components, this paper tests the effects on dependent variable (TFR) using an auto-regressive distributed lags (ARDL) model and error correction mechanism (ECM). Results show that female life expectancy index not only had positive and significant relationship with TFR in several specifications, but also its coefficient was higher than the other coefficients. In addition, the relationships between TFR and other variables, except for GDP per capita, were expectedly significant in dynamic models. The speed of adjustment was very slow, and short-run fluctuations approached long-run equilibrium gradually with long lags. Regarding the effectiveness of different components, it can be said that health component is prior to cultural and social factors, and the economic dimension gets the final rank. Thus, an emphasis on fertility health, especially encourage to marry in marriage ages through social protection schemes could help population dynamism and to enhance the TFR more than substitution rate