اثر هدفمندسازي يارانه‌ها بر تركيب هزينه‌اي خانوارها در ايران

The Effect of Targeting Subsidies on Combination of Household Expenditure in Iran

عدم كارآيي و ناعادلانه بودن نظام پرداخت يارانه‌ها در كشور در طي سال‌هاي متمادي، موجب گرديد دولت از سال 1389، قانون هدفمندسازي يارانه‌ها را عملياتي نمايد، كه در طي آن سهم خانوارهاي فقير از يارانه دولت افزايش يابد. مطالعه حاضر با استفاده از داده‌هاي در سطح خرد خانوار در دوره‌ 1384 تا 1393 و تكنيك رگرسيون‌هاي به ظاهر نامرتبط از طريق روش FGLS به بررسي اثر هدفمندي يارانه‌ها بر تركيب مصرفي خانوار پرداخته است. نتايج مطالعه نشان مي‌دهد كه در طول دوره‌ مطالعه، سهم مخارج ضروري‌تر در سبد مصرفي خانوارها افزايش، و بنابراين براساس تئوري انگل، رفاه خانوارها كاهش يافته، همچنين متغير مجازي يارانه و متغير يارانه ماهانه دريافتي در ميان همه‌ گروه‌هاي كالايي، بيشترين اثرگذاري را بر روي سهم گروه خوراك و غذاي خانوارها از كل مخارج آنان داشته، و يكي از دلايل كاهش رفاه خانوارها، افزايش بيشتر قيمت‌هاي نسبي نسبت به افزايش درآمد ناشي از يارانه‌ها بوده، از آنجا كه بر اساس مطالعه‌ حاضر، در بين تمامي عوامل تأثيرگذار بر روي رفتار مصرفي خانوارها در تخصيص بودجه‌ ميان گروه‌هاي كالايي، عامل درآمد دائمي بيشترين اثرگذاري را داشته، لذا هدف اصلي سياستگذار مي بايد به جاي افزايش اسمي يارانه‌ نقدي از طريق سياست‌هاي تورم‌زا، بر روي افزايش سطح واقعي درآمد دائمي خانوارها معطوف گردد.

Inefficiency and injustice of subsidy system in Iran over the years induced the government to implement targeted subsidy law since 2010. As a result, the share of poor households receiving government subsidies decreased. Utilizing the micro-data of Households’ Income and Expenditure Surveys (HIES) from 2005 to 2014 and applying seemingly unrelated regression(SUR) technique through feasible generalized least squares (FGLS) method, this study examines the effect of targeting subsidies on households’ consumption combination. The results show that the shares of necessary goods in households’ expenditure have increased. According to Engle theory, these indicate reductions in households’ welfare. In addition, the “subsidy” dummy variable has the most effect on food expenditure share among different goods groups. One reason for the welfare reduction is higher increase in relative prices compared to increase in income due to subsidy. Since, the permanent income is of the highest effect on allocation of households’ budget among different goods groups; therefore, policy makers should focus on increase in the households’ real permanent income instead of inflationary policies, which increase nominal cash subsidies.