رديابي حركات چشمي ، رويكردي براي سنجش خواندن برپايه تعامل ديداري

Tracking Eye Movements, an Approach for Measuring Reading Based on visual interaction

حجم اطلاعات ديداري قابل استفاده در پيرامون ما، بسيار زياد و توان پردازش كل اين حجم، از عهده بشر خارج است. آنچه‌كه از طريق چشم (تخصصي‌ترين عضو در ادراك بشر) دريافت مي‌كنيم دانش ما را درباره جهان خارج شكل مي‌دهد. بنابراين حركات چشمي معرف فعاليت‌هاي پردازشي ذهن انسان از جمله خواندن و پويش متن و تصوير است. عمده حركات چشمي انسان شامل خيره شدن و پرش است. چشم، پيام ديداري را تا هنگام انجام يك پرش به مغز منتقل نمي‌كند. بنابراين يك پرش از هر بار اطلاعاتي كه از يك خيره‌شدن به‌دست مي‌آيد، تشكيل مي‌شود و خيره‌شدن بعدي براي مشاهده بيشتر اطلاعات در جاي ديگر ضروري هستند. رديابي چشم، روشي براي تحليل حركات چشم است كه از طريق ابزاري به‌نام ردياب چشمي، نوع حركات چشم و موقعيت فضايي و زماني آنها به‌دست مي‌آيد. رايج‌ترين سامانه مورد استفاده براي ردياب چشمي، امروزه ردياب‌هاي چشمي بازتاب ويدئويي قرنيه هستند. دو كاربرد پژوهشي ردياب چشمي در طي قرن بيستم توسعه يافتند: حركات چشمي در خواندن و حركات چشمي در مهندسي استفاده‌پذيري براي تعامل كاربران با توليدات. هدف: اين مقاله در پي آن است تا علاقه‌مندان را با روش رديابي چشم و نيز چگونگي كار با دستگاه ردياب چشمي در حوزه خواندن آشنا سازد. كاربردهاي احتمالي: از آنجا كه استفاده از ردياب چشمي تاكنون مورد توجه پژوهشگران داخلي نبوده است، آشنايي با اين ابزار و انواع امكانات آن، زمينه انجام پژوهش‌هاي كاربردي را در محيط‌هاي مختلف مانند مطبوعات چاپي و وب مهيا مي‌كند. اين مقاله مي‌تواند اساسي براي انجام پژوهش‌هاي مشابه در زبان فارسي باشد كه تاكنون در اين زمينه فعاليتي صورت نگرفته است. اصالت/ارزش: كاربرد روش رديابي چشم در حوزه خواندن، به‌عنوان روشي مستدل و قابل اثبات، بسيار رايج است. استفاده از ردياب چشمي در مطالعات مربوط به خواندن با سه رويكرد اساسي انجام مي‌شود. در ديدگاه نخست، تمركز بر پردازش ديداري و كنترل حسي حركتي است؛ از اين چشم‌انداز (ادراك و كنترل حركت)، خواندن به‌عنوان تكليفي از پردازش ديداري و كنترل حسي-حركتي كه در يك محيط ديداري كاملاً ساختار يافته رخ مي‌دهد، ديده مي‌شود. ديدگاه دوم، ارتباط بيشتري با علوم شناختي دارد؛ در اين قسمت، خواندن به‌عنوان حوزه‌اي از پردازش اطلاعات (فرايند پيچيده گردآوري اطلاعات) بشري كه مشابه با فهم يك صحنه ديداري است، در نظر گرفته مي‌شود. ديدگاه سوم به‌عنوان رويكردي برجسته و پربار، از سنجه‌هاي حركت چشمي براي توسعه و ارزيابي فرضيه‌هاي روانشناسي زبان درباره پردازش زبان نوشتاري استفاده مي‌كند؛ در بيشتر پژوهش‌هاي اين حوزه، سطح پردازش جمله نظير عامل‌هاي نحوي، معنايي، عمل‌گرايانه (كاربردي) و دانش-جهان آشكار در خواندن، مورد توجه است. اين مقاله، پژوهشگران حوزه خواندن را برپايه تعامل ديداري با جديدترين روندهاي مطالعات شناختي خواندن و روانشناسي زبان آشنا مي‌كند.

Eye tracking is a method for analyzing eye movements through an eye tracker device which traces and records eye rotations, temporal and spatial position and orientation. Today, most current eye trackers for research are Video-based corneal reflection. Two applications for eye tracing have been developed in the 20th Century i.e. eye movements when reading, and eye tracking for usability engineering in human-product interaction. This paper aims to explain about the application of eye tracking method and eye tracker in the reading field. It introduces some tools and their capabilities for doing practical research by eye tracker in printed and web contexts. Eye tracking method is well-founded and is currently applied in Psycholinguistics research. There are three different approaches for using eye tracking in the reading studies: First, concentration is on visual processing and sensorimotor control; thereby basic issues on perception, attention, and motor control can be assessed within a quite visual structured (ecological) context that is far more ecologically valid than many laboratory tasks. Second, is more related to cognitive science; where reading is seen as a branch of human information processing model, like understanding a visual position. Third, the most noticeable direction is the use of eye movements for testing psycholinguistic hypotheses about the processing of written language; Most researches in this area are concentrated on examining syntactic, semantic, pragmatic, and world-knowledge factors manifested in reading. Theories and measures based on it guide researchers for doing novel researches.