يك الگوي تعادل عمومي قابل محاسبه پويا براي ارزيابي آثار سياست‌هاي انرژي: شواهدي از ايران

A Dynamic CGE Model for Evaluation of Energy Policies: Evidence from Iran

هدف از نگارش اين مقاله ارائه يك الگوي تعادل عمومي پويا است كه بتواند با تأكيد بر بخش انرژي، آثار تغيير قيمت حامل‌هاي انرژي و تغيير در ضرايب تكنولوژي را روي متغيرهاي اقتصادي ايران و شدت انرژي مورد تحليل قرار دهد. الگوي مورد نظر كه آن را DGEMI مي‌ناميم، الگويي است كه بر اساس توسعه و گسترش الگوي 1-2-3-T3، دوراجان و گو (1998)، الگوي خياباني (1387) و گورمن (2001) حاصل شده است. نتايج حاصله گوياي اين واقعيت است كه سياست حذف يك‌باره و يا تدريجي يارانه‌هاي انرژي نمي‌تواند به تنهايي بدون استفاده از تكنولوژي نوين خارجي و عدم امكان افزايش لازم در بهره‌وري عوامل توليد، بهبود در روند اقتصاد را مهيا سازد. در واقع صرفاً با حذف اختلالات قيمتي انرژي و بدون توجه به توانايي بنگاه‌هاي توليدي در جايگزيني عوامل توليد، خارج كردن تكنولوژي فرسوده و استفاده از تكنولوژي مدرن، نمي‌توان رشد اقتصادي را افزايش و كاهش تورم و بيكاري را تضمين نمود. انتقال تكنولوژي نوين خارجي از كانال ورود كالاهاي سرمايه‌اي به‌تدريج در سرمايه ايراني تبلور يافته و با تكميل و حصول اين فرآيند تدريجي، رشد اقتصادي را به‌دنبال خود افزايش مي‌‌دهد. از سوي ديگر حذف تدريجي يارانه حامل‌هاي انرژي مكملي براي سياست فوق محسوب شده و ورود تكنولوژي نوين با كارايي بالا در مصرف انرژي را توجيه و شدت انرژي را در طول زمان كاهش مي‌دهد.

This paper develops a dynamic general equilibrium model (DGEMI) for evaluating energy policies in Iran’s economy. DGEMI provides a detailed multisector framework for analyzing economic transition, removal of energy subsidy, and technological change policies. The results show that eliminating energy subsidies (once- for -all or gradually) in the absence of technological progress is in itself insufficient to stimulate the investment and economic growth. Although the energy intensity along with this policy declines over time, its decline can not be attributed to the energy efficiency, since the economy falls into the lower level of new steady state after removing the energy subsidies. On the other hand, the combination of eliminating energy subsidies and technological progress policies provide a strong growth stimulus accompanied by a pronounced increase in productive efficiency and a decline in intensive energy.