بررسي تطبيقي روش‌هاي سنتي، بردار ويژه و حذف فرضي در سنجش بخش‌هاي كليدي

A Comparative Study of Traditional, Eigenvector and Hypothetical Extraction Methods to Identify Key Sectors

در سال 1394 وزارت صنعت، معدن و تجارت در قالب «راهبرد توسعه صنعتي» و سازمان مديريت و برنامه‌ريزي تحت عنوان «اولويت‌بندي بخش‌هاي كليدي اقتصاد ايران» بخش‌هاي كليدي را در آستانه تدوين برنامه ششم توسعه كشور پيشنهاد كرده‌اند. اولي معيارهاي كلي مانند سهم ارزش افزوده، اشتغال، صادرات و ... را ملاك تعيين بخش‌هاي پيشرو و دومي روش متعارف و سنتي پيوندهاي پسين و پيشين را مبناي ارزيابي قرار مي‌دهد. يافته‌هاي هر دو نهاد به‌طور كلي توسعه صنايع سنگين را تجويز مي‌كنند. در تأييد و يا رد اين يافته‌ها، از سه روش سنتي، بردار ويژه و حذف فرضي حول سه سؤال مشخص زير استفاده مي‌شود: يك – ‌ بخش‌هاي كليدي كدامند؟ و با توجه به ساختار اقتصاد ايران نتايج كداميك از روش‌ها تصوير واقع‌بينانه‌تري به‌دست مي‌دهد؟، دو – ‌نتايج حاصله از سه روش تا چه حد در راستاي توصيه‌هاي پيشنهادي دو نهاد است؟ و سه – نتايج طبقه‌بندي بخش‌ها برحسب فناوري بالا، پايين و متوسط مستخرج از سه روش تا چه اندازه متفاوت است؟ يافته‌هاي كلي مقاله نشان مي‌دهند كه يك – ‌ نتايج در روش حذف فرضي به علت در نظر گرفتن مبادلات واسطه بين بخشي و اندازه واقعي تقاضاي نهايي و ارزش افزوده بخش‌ها، تصوير واقع‌بينانه‌تري نسبت به دو روش ديگر كه فقط متكي به مبادلات واسطه‌اي هستند نشان مي‌دهد. به‌طوركلي در روش حذف فرضي، از تعداد زيربخش‌هاي صنعت به‌عنوان بخش‌هاي كليدي كاسته شده و زيربخش‌هاي خدمات به‌ويژه خدمات توزيعي "عمده‌فروشي و خرده‌فروشي" و "حمل‌و‌نقل" در جرگه بخش‌هاي كليدي قرار مي‌گيرند. دو –‌ بر خلاف دو روش سنتي و بردار ويژه‌ نتايج روش حذف فرضي تصوير متفاوتي نسبت به نتايج گزارش دو نهاد مذكور ارائه مي‌دهد، به‌طوري‌كه سهم صنعت كاهش و به سهم كشاورزي و خدمات افزوده مي‌شود و سه–‌ طبقه‌بندي بخش‌هاي كليدي بر حسب سطوح فناوري نشان مي‌دهند كه"صنايع دارويي" با فناوري برتر و "مواد و محصولات شيميايي" با فناوري بالاتر از متوسط در هر سه روش مشترك هستند، حال آنكه تفاوت قابل ملاحظه‌اي در طبقه‌بندي صنايع با فناوري پايين‌تر از متوسط و پايين بين سه روش مشاهده مي‌گردد.

In 2015 "Ministry of Industry, Mine and Trade" and the "Management and Planning Organization" tried to identify the key sectors of the Iranian economy on the verge of the Sixth Five Year "Development Pl@n". The first report entitled "industrial development strategy" uses general criteria such as the share of value added, employment, exports and comparative advantage and the second one namely "key sectors prioritization of the Iranian economy" identifies key sectors on the basis of traditional methods in Input Output analysis. The findings of both institutions suggest the development of heavy industries. In order to assess these findings, traditional, eigenvector and hypothetical extraction methods have been used to answer three following questions: First, which of these methods give a more realistic picture of Iran’s economy and what are the key sectors? Second, to what extent the results of the three methods proposed, are in line with the proposed recommendations of the two institutions? And the third, will there be any differs of the results obtained from the three methods with the new sectoral classifications? The findings of this paper reveal that: First, of all the results of the hypothetical extraction method are more realistic due to considering the intermediate transactions, and the size of the sectoral final demand and value added, reveal that the number of industrial sectors are reduced and service sectors especially distributional ones are identified as key sectors. Second, unlike the other two methods, the results of the hypothetical extraction show a different picture: The shares of industry sectors are reduced and agriculture and service sectors appear as key sector. Third, classifying key sectors according to level of technology shows "Chemicals excluding pharmaceuticals" and "Pharmaceuticals" is common in the three methods whereas there is a considerable difference in Medium-low-technology and Low-technology industries