بررسي تجربي اثر علامت‌دهي متغير وثيقه در عقود مشاركتي

The Experimental Study of the Signaling Effect of the Collateral Variable on Profit and Loss Sharing Contracts

با توجه به اهميت متفاوت متغير وثيقه در قراردادهاي مالي بانكداري اسلامي و بانكداري متعارف، مطالعات تئوريك و تجربي نشان مي‌دهد كه همگرايي لازم در رابطه اعتباري بين مشتري و بانك به دست نيامده است. در اين مقاله ضمن بيان امكان بررسي و پذيرش نقش تجربي وثيقه در عقود مشاركتي تجاري در عمل به چگونگي نقش دوگانه وثيقه در قالب ابزار غربالگري يا ابزار انگيزشي پرداخته شده است. همچنين با استفاده از داده‌هاي تسهيلات بانك رفاه كارگران و با روش برآوردي مدل لاجيت براي پاسخ به چگونگي نقش آن، فرضيه‌هايي طراحي و مورد بررسي و آزمون قرار گرفته‌اند. مطابق نتايج به‌ دست‌آمده فرضيه‌ «تسهيلات‌گيرندگان با ريسك پايين‌تر نسبت به وثيقه‌گذاري مطمئن‌تر اقدام كرده‌اند» تاييد شده است كه اين امر بيانگر وجود پديده كژگزيني است. براساس نتايج به دست آمده، اشخاص تمايل به ارائه علامت وآشكارسازي كيفيت خويش به بانك دارند. همچنين ساير متغيرهاي اقتصادي و اجتماعي قرارداد مي‌تواند با بهره‌مندي از پتانسيل علامت‌دهي تا حدودي به كاهش نقش وثيقه كمك كند كه در داده‌هاي مورد بررسي بجز براي متغير سابقه حساب- نرخ سود، رد شد و تاثير مورد انتظار را نداشته باشند.

By considering the different importance of collateral variable in Islamic and in conventional banking, theoretical and experimental studies show that the necessary convergence in the credit relationship between bank and customer has not been achieved. In this article, in addition to the explaining feasibility of studying and accepting empirical role of collateral in commercial profit - loss sharing contracts, we have studied the dual role of collateral as screening and motivation tool in banking relations. We have also used credit data of Bank Refah Kargaran with application of Logit estimation to test our hypotheses regarding the role of collateral. Based on our results, the hypothesis that borrowers with lower risk have provided safer collateral, has been confirmed. This result shows the existence of adverse selection phenomenon. So, low-risk individuals tend to send signals of their quality and reveal their situation to banks. In addition, other economic and social variables of contract could use the potential of signaling and contribute to reduce the role of collateral. In the data under consideration, except for the variable of account history-interest rate, this hypothesis was rejected and other economic and social variables have failed to have the expected impact.