جستاري در رويكرد مطلوب آينده پژوهي فناوري اطلاعات در حوزه علم اطلاعات و دانش شناسي

In search of an appropriate approach to futures studies in IT within Knowledge and Information Science

هدف: هدف اين مقاله ارائه راهكارهاي مناسب براي آينده‌پژوهي در حوزه فناوري‌هاي اطلاعات مورد استفاده در كتابخانه‌هاي دانشگاهي مي‌باشد تا با بهره­گيري از راهكارهاي ارائه شده بتوان به شكل مطلوب و مؤثرتري در حوزه مورد نظر مطالعات آينده‌پژوهي را هدايت و اجرا نمود. روش: روش مورد استفاده در اين پژوهش بررسي متون و روش‌هاي مورد استفاده در مطالعات آينده‌پژوهي مي­باشد. يافته‌ها: يافته‌هاي پژوهش نشان داد كه رويكردها و روش‌هاي پويش محيطي و تحليل سوات به همراه بهره‌گيري از روش دلفي مي‌تواند در اين حوزه مورد استفاده قرار گيرد. همچنين مي‌توان از روش فناوري‌هاي كليدي به شكل مطلوب مؤثر بهره گرفت، ولي مطلوب ترين و مؤثرترين روش كه مي‌تواند در فرايند جذب فناوري در كتابخانه‌ها و حوزه كتابداري و اطلاع‌رساني مورد استفاده قرار گيرد نقشه راه يا ره‌نگاشت فناوري اطلاعات است. نتيجه گيري: روش نقشه راه يا ره­نگاشت فناوري اطلاعات مي­تواند كاربردي­ترين و مؤثرترين روش محسوب شود و در صورت تركيب با روش­هاي پويش محيطي و تحليل سوات ضريب اطمينان نتايج را به شكل مؤثري افزايش خواهد داد.

Aim: this paper aims to identify the appropriate approaches to Futures Studies in IT as applied in the academic libraries so that one could direct and implement Futures Studies effectively in this area. Method: The study follows content analysis as well as the methods that are current in this area. Findings: Results revealed that some approaches such as “environmental scanning” and “SWAT analysis” could be applied effectively to the Futures Studies together with Delphi technique. However, the most appropriate way would be the IT Roadmap that could be used in Knowledge and Information Science in the process of application of technology in libraries. Conclusion: IT Roadmap can be the most effective and applicable way that if combined with environmental scanning and SWOT methods would increase the reliability of the results effectively.