كشف و فهم الزامات و بايسته هاي نظام سازي قرآني در جامعه اسلامي

Discovering and understanding the Implications and Necessities of Qur’anic Systematization in Islamic Society

حكمراني اسلامي در عصر حاضر و در مقام پاسخگويي به انديشه هاي رقيب و جهت احتراز از سعي و خطا و آزمون هاي محتمل البطلان، چاره اي جز نظام سازي مبتني بر معارف وحياني ندارد. اگر اين مهم انجام نگيرد، كارآمدي نظام اسلامي متكي بر فقه شيعي و تئوري ولايت فقيه به خطر خواهد افتاد. در معارف وحياني نيز محوريت با قرآن است، لذا نظام سازي قرآني، ضرورتي است كه در اين زمان بيش از هر زمان ديگر احساس مي شود. اين تحقيق به دنبال نيل به فهم صحيح از نظام سازي قرآني، متكي بر رويكردهايي است كه تا به امروز از ناحيه خبرگان اين حوزه اتخاذ شده است. مدعاي نگارندگان آن است كه چنانچه گفتمان صائب از نظام سازي در ميان نخبگان علمي فراگير نشود، انتظار از تحقق نظام سازي قرآني غير واقعي خواهد بود. | اين پژوهش با تكيه بر مطالعات كتابخانه اي، ابتدا متكفل جمع آوري دادههاي ناظر به رويكردهاي مختلف نظام سازي شد. سپس بر مبناي رويكرد كيفي و برگزاري مصاحبه هاي عميق نيمه ساختاريافته از خبرگان حوزه نظام سازي، داده هاي اوليه را تكميل و فضا را مهيا نموده تا بر اساس نظريه داد بنياد و مبتني بر رهيافت «استراوس» و «كوربين»، چارچوب مفهومي نظام سازي قرآني استخراج شود. در مرحله بعد و به منظور اولويت بندي مؤلفه هاي الگوي مذكور متكي بر رويكرد كمي و با استفاده از تكنيك TOPSIS و نظرات مجدد خبرگان، اولويت بندي و اصلاح شد. در نهايت عرصه هاي مختلف نظام سازي به نظام پژوهي (نظام شناسي ناظر به تكوينيات، نظام يابي ناظر به تشريعيات و نظام سازي ناظر به اعتباريات) و نظام گزاري (ناظر به عرصه اجرا) تفكيك شده است.

In showing appropriate reactions against the rival ideas as well as in making attempts to avoid trial and errors which may have no decisive results, the Islamic rule does not help creating a system based on the revelatory teachings (knowledge). If this enterprise fails, the efficiency of the Islamic system relying on ShiÝÐ jurisprudence and the thesis of guardianship of the Muslim jurist (wilÁyat-e faqih) will be challenged. As far as the revelatory knowledge is concerned, the Qur’Án is of centrality, so the system created by the Quran is felt as a greater necessity in this day and age than before. This research work seeks to obtain a proper understanding of Qur’anic systematization based on approaches which have been adopted by those who are expert in this field. The writers claim that if the earnest discourse on systematization does not become widespread, the idea of the occurrence of system-atization will be an unreal expectation. Being based on library studies, this research work first undertakes to collect data about different approaches to systematization. Then, based on the qualitative approach adopted as well as the in-depth and partially structured interviews with the experts in the field of creating systems, it seeks to complete the primary data, and prepares the ground for deducing the conceptual framework of Qur’anic systematization according to the data-based theory and approach proposed by Strauss and Corbin. In the next stage, in order to sort out the priorities, the research work makes some modifications in the constituents of the mentioned model that is based on a quantitative approach and the use of TOPSIS [The Technique for Order of Preference by Similarity to Ideal Solution] and the newly proposed theories of the experts. In the end, various realms of systematization have been separated into system studies in terms of created things, revealed (legal) things, mentally-posited things, and of the things related to the realm of administration.