بررسي و تحليل دو داستان تمثيلي از مولوي و داستايوفسكي با توجه به مساله وجوه تراژيك زندگي (مرگ)

Comparative survey and Analyses of two story of Mewlana and Dostoevsky (ASTAR and KEROKODIL)

يكي از موضوعات تكرارشونده در اذهان و نفوس انسان‌ها در طول تاريخ توجه به مسئلة مرگ و اضطراب حاصل از آن است كه روح و روان انسان را معطوف كرده و متفكران همواره سعي كرده‌اند با رهيافت‌هاي مختلف به دلايل و عوامل ‌اين نوع اضطراب بپردازند. در ‌اين مقاله، نويسنده با اذعان به اختلاف و تمايز تلقي انديشمندان از پديدارهاي متافيزيكي همچون خدا، زندگي پس از مرگ و ... با توجه به شرايط و ويژگي‌هاي حاكم بر هر دوره، به واكاوي ‌اين نوع از اضطراب، با توجه به دو داستان تمثيلي از دو جهان­ بيني متفاوت (مولوي و داستايوفسكي)، مي‌پردازد؛ اضطرابي كه از آن به اضطراب حاصل از سرنوشت و مرگ تعبير شده است. داستان نخست جالينوس و استر از مولوي و ديگري ايوان و كروكوديل از داستايوفسكي است كه نويسنده در ‌اين مقاله ضمن بيان اختلاف در جهان­ بيني حاكم بر توليد دو متن و نتايج پاياني داستان‌ها، به مقايسه نوع كنش شخصيت‌هاي اصلي و زمينه‌هاي ديگر، افكار و انديشة حاكم بر دو داستان و... مي­پردازد. حاصل كلام اين است كه دو داستان به­ رغم شباهت‌هاي فراوان از نظر ساختاري و در مواردي موضوعي، از نظر فضاي گفتماني- فلسفي متفاوت بوده، به اين معنا كه داستان مولوي در مذمت دنيادوستي و داستان داستايوفسكي در نكوهش مرگ­انديشي، پوچي و بي معنايي زندگي است.

Death and the anxiety caused by death make one of the most frequent matters which has involved humans’ soul and spirit in the course of history and thinkers have tried to deal with the causes of this anxiety regarding different approaches. In this article, being aware of the variant viewpoints of the thinkers, with respect to metaphysical phenomena like God and the Life after the death in different conditions dominating each era, the author examines this kind of anxiety, which is referred to as the anxiety resulting from destiney and death. This is done by aviling from two symbolic stories of Mawlavi and Dostoyevsky, i.e. Astar and Jalinus and Ivan and The Crocodile, which represent two different ideologies. While presenting the ideological differences dominating the production of the stories and their final results, the author compares the actions of main characters as well as the thoughts dominating the stories. The findings reveal that although they are similar in structure, and sometimes in theme, they are different from the viewpoint of discoursal-philosophical space; Mawlavi’s story is about rejecting the love for the world while Dostoyevsky’s rejects thinking about death and the meaninglessness of life.