ارزيابي عملكرد هيدروليكي سازه‌هاي تنظيم و توزيع آب در شبكه آبياري ورامين

Evaluation of Hydraulic Performance of Regulators and Distribution Structures in Varamin Irrigation Network

در هر شبكه‌ آبياري سازه‌هاي متفاوتي وظيفه تنظيم رقوم آب و همچنين آبگيري را بر عهده دارند. از بين آنها مي‌توان به سرريزهاي نوك‌اردكي و آبگيرهاي مدول نيرپيك اشاره كرد كه در بسياري از شبكه‌هاي آبياري كشور به‌كار ‌رفته‌اند. براي بهبود بهره‌برداري از شبكه‌هاي آبياري، ارزيابي عملكرد هيدروليكي اين سازه‌ها و اطلاع از كارايي وضع موجود آنها بايد جزء برنامه مديريت بهره‌برداري و نگهداري شبكه آبياري باشد؛ در حالي كه اين مهم كمتر مورد توجه مديران بهره‌برداري قرار گرفته است. هدف از انجام تحقيق حاضر ارزيابي عملكرد فني و وضعيت بهره‌برداري سازه‌هاي تنظيم، توزيع و كنترل جريان در شبكه آبياري ورامين است. به اين منظور عملكرد 15 دريچه آبگير از نوع مدول نيرپيك و هفت سازه تنظيم سطح آب از نوع سرريز نوك‌اردكي، با كاربرد تجهيزات دقيق اندازه‌گيري دبي ارزيابي شد. مقايسه دبي اسمي و دبي اندازه‌گيري ‌شده نشان مي‌دهد كه دريچه‌هاي نيرپيك در محدوده‌ي 8-% تا 83% خطا در آبدهي دارند و به طور متوسط 22% بيش از مقدار مورد نظر بهره‌بردار، آب عبور مي‌دهند. تنظيم نامناسب سطح آب توسط سازه نوك‌اردكي، انباشت رسوب و فرار آب از حاشيه دريچه‌هاي آبگير، از دلايل اصلي اين اختلاف دبي است. سازه‌هاي تنظيم نيز به‌دليل عدم خدمات مناسب دچار آسيب‌هاي ساختاري شده‌اند؛ بطوريكه مقدار متوسط ضريب دبي جريان در سرريزهاي نوك‌اردكي به 55/1 افزايش يافته است. بنابراين با رفع مشكلات فني و نگهداري كه در نتايج اين تحقيق آمده است، مي‌توان به الگوي مناسبي از توزيع آب رسيد.

In irrigation networks, different structures are used in regulating water level and off-takes. Duckbill weirs and Neyrpic module off-takes are among these structures which are used in many irrigation networks. To improve the operation of irrigation networks, hydraulic performance assessments of these structures and the efficiency of present condition should be part of the maintenance and operational management programs. Less attention has been paid to this subject by the operation managers. The aim of this study is to evaluate the technical performance and operational condition of regulator structures, distribution and flow control in Varamin Irrigation Network. For this purpose, with the use of precise measuring equipment, performance of 15 Neyrpic module off-takes and 7 duckbill water level regulators were evaluated. Comparison of the nominal and measured flow rate shows that Neyrpic gates have error in the range of -8% to 83% and on the average deliver 22% more than the specified volume of water. Improper water level regulation by the duckbill structures, sediment accumulation and water leakage from the edge of the gates are the main reasons for these flow differences. Water regulators are also faced with structural damage due to improper services. As a result, the average amount of discharge coefficient in duckbill weirs have increased to 1.55. By solving the technical and maintenance problems, resulted from this study, the proper model of water distribution can be implemented.