بازشناخت حماسه شاه رخ نامه (سروده قاسمي گنابادي)

An Introduction to the Epic of Shahrokh-Nameh by Ghasemi Gonabadi

حماسه شاه رخ نامه قاسمي گنابادي مثنوي اي چهار هزار و هفت صد بيتي است كه در سال 950ق آن را سرود. موضوع آن شرح كشورگشايي ها، شكارها، سفرها، عدالت ورزي ها و رشادت هاي شاه رخ تيموري (850- 779) از بر تخت پادشاهي نشستن تا هنگام وفات است كه به شاه طهماسب صفوي (ج. 930- د. 984) تقديم شده است. شاه رخ جز همين مثنوي، زندگينامه مستقلي ندارد. منظومه شاه رخ نامه در ايران نسخه ندارد و نگارنده آن را براساس نسخه پاريس تصحيح كرده است. پس از معرفي شاه رخ نامه، به بررسي برخي ويژگي هاي ادبي و زباني منظومه و معرفي نسخه هاي آن پرداخته شده و ساقي نامه هاي اين مثنوي براي اولين بار معرفي گرديده است. چند فراز از زندگي شاه رخ از نگاه قاسمي و مورخان عصر شاه رخ با هم مقايسه شدند. تحقيق نشان داد اين حماسه تا حد زيادي مبتني بر مستندات تاريخي است و به ترتيب وقوع عمل كردهاي شاه رخ سروده شده است. توصيف صحنه هاي نبرد با بياني فخيم و حماسي و به كاربردن تعبيرها و تركيب هاي زيبا، تضاد، سجع و واج آرايي از ديگر ويژگي هاي اين اثر است.

The epic of Shahrokh-Nameh is a Masnavi with 4700 verses that Ghasemi Gonabadi composed it about King Shahrokh and gifted it to the King Tahmasb Safavi in 950. The topic of Masnavi is about of conquests, preys, journeys, Honesty, goodness and braveries of Shahrokh Teymoori(779-850) from coronation to death. Shahrokh has not any biography except of this manuscript. Masnavi of Shahrokh-Nameh has not another manuscript in Iran, thus it was corrected according to British and French manuscripts. After introducing of the Shahrokh-Nameh, some of the characteristics of Masnavi have been evaluated and its versions are introduced. The Saghi- Nameh of this Masnavi is introduced for the first time. Several parts of Sahrokh,s life from perspective of Ghasemi and historians of Shahrokh's period are compared. This historical epic is greatly based on historical documents and is composed according to the acts of Shahrokh. Although the description of the 43 years of Shahrokh's kingdom with about 50000 words by artistic descriptions and epic exagerations is a great work, Ghasemi has not explained the details of Sahrokh's life but nevertheless he afforded it very good. This is the first article in introducing and identification of the Shahrokh-Nameh.