تاثير منابع كودي بر خصوصيات رشد و عملكرد شنبليله در كشت مخلوط با سياهدانه

Effect of fertilizer sources on growth, yield and yield components of fenugreek intercropped with black cumin

به‌منظور ارزيابي اثر منبع كودي بر رشد، عملكرد و اجزاي عملكرد شنبليله و در كشت مخلوط با سياهدانه، آزمايشي فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي شهركرد در سال زراعي 92-1391 انجام گرفت. كشت خالص شنبليله (F)، كشت خالص سياهدانه (B) و همچنين سه نسبت مخلوط اين دو گياه (F:B با نسبت‎هاي ?:?، ?:? و 1:2) به‌عنوان فاكتور اول و سه منبع كود‌ي (كود شيميايي، كود شيميايي: كود مرغي (1:1) و كود مرغي) نيز به‌عنوان فاكتور دوم، در نظر گرفته شد. در اين آزمايش صفاتي از قبيل ارتفاع بوته، تعداد شاخه جانبي در بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، تعداد كپسول در بوته، تعداد دانه در كپسول، وزن هزار دانه، عملكرد دانه اندازه‎گيري شد. نتايج نشان داد كه عملكرد دانه تيمارهاي مخلوط تحت شرايط كاربرد كود شيميايي كمتر از كشت خالص بود ولي استفاده از كود تلفيقي عملكرد دانه تيمار شنبليله: سياهدانه (2:1) را در مقايسه با تيمارهاي كشت خالص شنبليله و سياهدانه تغذيه شده از منبع كود شيميايي، به‌ترتيب 16 و 27 درصد افزايش داد. در شرايط كاربرد كود‌مرغي با افزايش نسبت سياهدانه در كشت مخلوط عملكرد دانه نيز افزايش يافت. بيشترين ميزان نسبت برابري زمين (57/1) در تيمار شنبليله: سياهدانه (1:2) تحت سيستم تغذيه با كود مرغي مشاهده گرديد. بنابراين، براي توليد‌كنندگان محصولات دارويي كه بيشتر از كود آلي استفاده مي‎نمايند كشت مخلوط شنبليله: سياهدانه (1:2) تحت تغذيه كود‌مرغي نه تنها كاهش عملكرد سيستم كشت خالص هر كدام از اين گياهان را تحت تغذيه كود‌مرغي جبران نموده بلكه افزايش توليد را نسبت به كشت خالص شنبليله و سياهدانه به‌ترتيب 39 و 54 درصد به همراه دارد.

In order to examine the effects of fertilizer source on growth, yield and yield components of fenugreek intercropped with black cumin, an experiment was conducted as factorial layout based on a randomized complete block design with three replications at the research farm, College of Agriculture, Shahrekord, during growing season of 2012-2013. Sole cropping of fenugreek (F) and sole cropping of black cumin (B) and three intercropping ratios (F:B; 2:1, 1:1, and 1:2) were evaluated as the first factor and three sources of fertilizer (Chemical fertilizer, broiler litter, and integrated fertilizer 50:50) as the second factor. In this experiment, the plant height, number of branches/plant, pods/plant, seeds/pod, capules/plant, seed/capsule, 1000-seed weight, and seed yield were measured. The results indicated that seed yield in intercropping treatments fertilized with chemical fertilizer was less than sole cropping for both species. However, application of integrated fertilizer and/or broiler increased the seed yield of F:B (2:1) treatment (16 and 27%) compared with F and B treatment, respectively. Increasing black cumin ratio resulted in increasing seed yield, under broiler litter application. The highest land equivalent ratio (1.57) was observed in F:B (1:2) treated with broiler litter. Therefore, medicinal plant grower that prefer organic manure, fenugreek: black cumin (1:2) treatment under broiler litter application not only compensated the reduce of yield in sole cropping treated with broiler litter but also can be increase the production of fenugreek (39%) and black cumin (54%) in comparison to their sole cropping.