تشابه اسمي، تفاوت ماهوي

نوشتار حاضر نقد مقاله علي بن ابي طالب نوشته وگسيا وگلي يري است كه در دايره المعارف اسلام به چاپ رسيده است. چهره اي كه از علي(ع) در اين مقاله ترسيم شده، غيرواقعي و تحريف شده است. در تمام مقاله، سه محور اساسي درباره شخصيت سياسي ـ مذهبي علي(ع) مورد تاكيد و توجه مولف قرار گرفته است: الف) علي(ع) و خلفا; ب) علي(ع) و مواجهه با مخالفان; ج) علي(ع) و كفايت لازم سياسي و اجتماعي براي حل مشكلات حكومت. در قسمت اول، نويسنده مي كوشد تا سياست علي(ع) را در مواجهه با خلفا سياستي كاملا خصمانه نشان دهد; به گونه اي كه خواننده تصور مي كند علي(ع) كاري جز مانع تراشي و منازعه با خلفا نداشته و به هنگام شورش بر عثمان، نه تنها از شورشيان حمايت كرده، بلكه رهبري آنان را نيز بر عهده داشته است. بر اين اساس، مولف كار او را در پذيرش خلافت از طرف اين گروه، تخطيه كرده است. در قسمت دوم، سياست علي(ع) را در مواجهه با مخالفان حكومتش سياستي خشن، افراطي و برآمده از خصوصيات اخلاقي او نشان داده است. از طرف ديگر كوشيده تا مطالبات دشمنان او را تا حد ممكن محق جلوه دهد. در بخش سوم، نويسنده به مناسبت هاي مختلف نشان داده كه علي(ع) كفايت لازم سياسي را براي اداره حكومت و حل مشكلات نداشته، به گونه اي كه خود از تصميمات و اقداماتش پيوسته پشيمان مي شده است. با توجه به موارد فوق، در نقد اين مقاله سعي شده تا با استناد بر منابع معتبر تاريخي شيعه و اهل سنت برداشت هاي غيرواقعي نويسنده نشان داده و چهره واقعي علي(ع) به تصوير كشيده شود.