كاربرد روش تصميم گيري فازي در مكان يابي مراكز خدمات امداد شهري (در منطقه چهار كلان شهر كرج)

Applican of phase decesion making method in urban aid services (Case study: District 4 karaj metro polis)

يكي از معيارهاي توسعه رفاه اجتماعي، افزايش سطح ايمني جامعه و دسترسي مناسب و مطلوب شهروندان به زير ساخت هاي ايمني در زمان بروز مخاطرات و بحران هاي شهري است. مكانيابي مطلوب مراكز خدمات امداد در كنار ساير كاربري هاي اساسي، يكي از عوامل مهم در پايداري عملكرد مراكز خدمات رسان در مواقع بروز مخاطرات شهري و افزايش ضريب ايمني شهري به شمار مي رود. گسترش همه جانبه و پرشتاب شهر كرج، به عنوان يك كلان شهر در دهه هاي اخير، و عدم فرصت كافي در ساماندهي بافت هاي شهري و فراهم سازي زيرساخت هاي مناسب شهري سبب شده كه پيامدهاي نامطلوب و اثرگذار در افزايش توسعه فضاي شهري و منطقه-اي و ناكارآمدي رفاه شهروندان را در پي داشته باشد. در پژوهش حاضر، با توجه به تنوع ملاك هاي مكانيابي براي هر يك از مراكز امدادرساني و نقش هاي مختلف هر يك از آنها در هنگام وقوع حادثه، ايستگاه هاي آتش نشاني به عنوان يكي از مهم ترين مراكز در تامين ايمني شهرها انتخاب شده است. در پي آن، الگوي مكان-يابي مراكز آتش نشاني بر اساس چهار معيار تاثيرگذار اصلي ـ به ترتيب اهميّت جمعيت، شبكه معابر، شعاع عملكرد و كاربري اراضي شهري ـ سنجش مي شود. از سوي ديگر، چهارده زير معيار و شش گزينه طرح ريزي و با استفاده از منطق فازي در چهار چوب تحليل سلسله مراتبي و بهره گيري از ابزارهاي تحليل مكاني جهت دستيابي به الگوي توزيع و پراكنش بهينه اين كاربري در سطح منطقه چهار كرج طرح ريزي مي شود. در ادامه، با وزن دهي و امتيازبندي معيارها زيرمعيارها و گزينه ها، بهترين مكان ها و اولويت هاي بعدي براي احداث مراكز آتش نشاني مشخص شده است. نتايج اين پژوهش نشان مي دهد كه مديران شهري، به هنگام مواجهه با تغييرات و توسعه آتي فضاي شهري و تغيير ترتيب اهميّت معيارها و زيرمعيارها قابليّت انتخاب گزينه مناسب و اولويت هاي بعدي را خواهند داشت.

High level of society’s safety and suitable access to infrastructure while disaster is occurred indicate social welfare development. Correct site-selection of relief center along with other land uses can be important factor in sustainable function in such a center with high safety in the time of an unforeseen occurrence. Development of Karaj as a megalopolis in recent decade and lack of capability or enough time to organize urban fabrics and acceptable infrastructure has made problem in developing of the urban spaces. Due to different site selection criteria and role of each relief center in occurrence, fire station which is the most important center is considered for this study. For achieving to suitable distribution of this land use in Karaj, district 4. Firstly, the site-selection model for fire-station centers based on four effective criteria including population, network of streets, radius of work, urban land use and fourteen sub-criteria and six stations is designed. Secondly, all relative criteria and indexes were weighted and surveyed by analytical hierarchy process, fuzzy logic and spatial analysis elements and finally presented the best station and related alternatives. Results of this study will be obtained a solution to organize the existing approach and help urban manager to make correct decision against space changes in further.