بررسي اثر فراصوت در استخراج گليسيريزين از شيرين‌بيان (Glycyrrhiza glabra L.) در مقايسه با روش اصلاح شده روسين

Effects of ultrasound on extraction of glycyrrhizin from Glycyrrhiza glabra L. in comparison with modified Rosenיs method

شیرین‌بیان (Glycyrrhiza glabra L.) گیاهی است بوته‏ ای چندساله كه در اطراف مدیترانه و آسیا همانند تركیه، ایتالیا و به‌ویژه ایران به‌طور گسترده رشد می‏ كند. شیرین‌بیان گیاه مطلوبی است كه از هزاران سال پیش در مواد غذایی و دارویی كاربرد داشته است. این گیاه حاوی تركیب‌های زیادی است كه مؤثرترین آنها گلیسیریزین بوده كه عامل طعم شیرین ریشه شیرین‌بیان (30 تا50 بار از شكر شیرین‏تر) است. ریشه گیاه مذكور از مركز تحقیقات و آموزش كشاورزی كردستان برای انجام تحقیق تهیه شده و پس از آماده‌ سازی، نمونه‏ های خشك شده را پودر كرده و از آن برای استخراج گلیسیریزین با روش‏های مختلف روسین (rosen modified)، پری‌سونیكاسیون (pre ultrasonic) و پوست سونیكاسیون (post ultrasonic) در زمان‏های 30 و 60 دقیقه و فركانس‏های 35 و 100 كیلوهرتز و در دمای ثابت 60 درجه سیلسیوس درصد خلوص و بازدهی استخراج مورد ارزیابی قرار گرفت و نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد كه بین كلیه تیمارهای مورد بررسی در سطح 0.01>P اختلاف معنی‏دار وجود دارد. البته بین تمامی تیمارهای بررسی شده روش های پوست سونیكاسیون (فركانس 100 كیلوهرتز و زمان 60 دقیقه) و اصلاح شده روسین به‌ترتیب حداكثر و حداقل درصد خلوص و بازدهی استخراج را نشان داده‌ است.

Glycyrrhiza glabra L. (Licorice) is a perennial shrub growing in Mediterranean region and Asia and is widespread in Turkey, Italy and specially Iran. Licorice is a favorable herb used in food and medicinal remedies for thousands of years. This herb contains a variety of substances, among which glycyrrhizin is the most effective substance, giving a sweet taste to the root (30 to 50 times sweeter than sucrose). The roots of the study species were collected from the Kurdistan Agricultural Research and Education Center. All samples were dried and then powdered to extract the glycyrrhizin with different methods including modified Rosen, pre ultrasonic and post ultrasonic methods at 30 and 60 minutes, ultrasound frequencies of 35 and 100 kHz and a constant temperature of 60⁰C. The results showed that there were significant differences among the study treatments (P<0.01). The highest and lowest purity and extraction yield efficiency were obtained from the post ultrasonic (100 kHz and 60 m) and modified Rosenʹs method, respectively.