بررسي تركيب شيميايي و خاصيت ضد ميكروبي اسانس Artemisia aucheri Boiss.

Chemical composition and antimicrobial activity of Artemisia aucheri Boiss. essential oil

Artemisia aucheri Boiss. گیاهی بوته‏ای از خانواده Asteraceaeمی‏باشد كه در سراسر ایران پراكنده است. این گیاه در طب سنتی ایران، به‌عنوان قابض، ضدعفونی كننده، ضد میكروب، ضد انگل و ضد مسمومیت بكار می‌رود. هدف از این مطالعه، ارزیابی خاصیت ضد میكروبی اسانس حاصل از اندام هوایی این گیاه، بر طیف وسیعی از میكروارگانیسمها شامل باكتریهای گرم منفی، گرم مثبت، قارچهای رشته‏ای و مخمر با استفاده از روش انتشار در آگار (دیسك دیفیوژن) و روش رقت‌سازی در لوله (میكروبراث دایلوشن) بود. شناسایی اجزای اسانس با استفاده از GC و GC/MS وجود 54 تركیب را نشان داده كه مجموعاً 98% از كل اسانس را تشكیل می‏دهند. ژرانیل استات (2/17%)، آلفا-‏سیترال (1/17%)، لینالول (7/12%)، ژرانیول (7/10%) و Z-سیترال (5/10%) از اجزای اصلی اسانس می‏باشند. نتایج مطالعات ضد میكروبی نشان داد كه اثر ضد میكروبی اسانس درمنه كوهی با افزایش غلظت، افزایش می‏یابد. اسانس حاصل از اندام هوایی گیاه، اثر ضد قارچی بسیار خوبی نشان داد. اثر ضد قارچی اسانس از اثر ضد باكتریایی آن بیشتر بود. باكتریهای گرم منفی نسبت به باكتریهای مثبت مقاوم‌تر بودند. متوسط میانگین قطر هاله عدم رشد اسانس درمنه كوهی بر باكتریهای گرم مثبت و قارچها به‌ترتیب از اثر وانكومایسین و آمفوتریسینB بیشتر بود و این اثر در باكتریهای گرم منفی از جنتامایسین كمتر بود. مطالعات بیشتری لازم است تا كارایی اسانس در مقابل ایزوله‏های بالینی ارزیابی شود.

Artemisia aucheri Boiss. is a shrub from Asteraceae family that spread all over Iran. In traditional medicine, A. aucheri is a plant with astringent properties, disinfectant, antimicrobial, antiparasit and antitoxicant activity. The aim of this study was to evaluate, the antimicrobial activity of aerial part essential oil of A. aucheri against a large number of microorganisms including gram positive, gram negative bacteria, filamentous fungi, and yeast by disc diffusion and micro broth dilution assays. Fifty four components were identified by GC and GC/MS in the essential oil of A. aucheri, representing 98% of total oil. The major components were geranyl acetate (17.2%), α-citral (17.1%), linalool (12.7%), geraniol (10.7%) and Z-citral (10.5%). The antimicrobial activity of A. aucheri oil was dose dependent. Aerial part essential oil showed the best antifungal activity and this effect is more than the antibacterial activity. Gram negative bacteria were less sensitive than gram positive bacteria. Means average of inhibition diameters of oil against gram positive bacteria and fungi were more than vancomycin and amphotricin B, respectively and this effect was smaller than gentamycin in gram negative bacteria.