مقايسه دانش‌آموزان با خوشه‌هاي مختلف عاطفه تحصيلي از لحاظ فرسودگي تحصيلي

Comparison of students with different academic emotion clusters in terms of academic burnout

پژوهش حاضر با هدف بررسي تفاوت خوشه‌هاي دانش‌آموزان در مولفه‌هاي جهت‌گيري هدف، استرس تحصيلي، خودكارآمدي و انگيزه پيشرفت در فرسودگي تحصيلي دانش‌آموزان دوم متوسطه شهر تبريز به اجرا درآمده است. جامعه آماري اين پژوهش كليه دانش‌آموزان دختر و پسر دوره دوم متوسطه شهر تبريز در سال تحصيلي 94-93 بودند. از اين جامعه نمونه‌اي به تعداد 375 نفر بر مبناي برآورد از جدول كرجسي و مورگان به شيوه نمونه‌گيري طبقه‌اي انتخاب شدند. پرسش‌نامه خودكارآمدي عمومي شرر و همكاران، پرسش‌نامه انگيزش پيشرفت هرمنس، پرسش‌نامه استرس تحصيلي، پرسش‌نامه هدف پيشرفت كريستوفر واز و پرسش‌نامه فرسودگي تحصيلي كوهن برسو و همكاران ابزارهاي پژوهش بودند. به‌منظور تجزيه‌وتحليل داده‌ها از تحليل خوشه‌اي و MANOVA استفاده گرديد. نتيجه اين تحليل منجر به كشف دو خوشه از دانش‌آموزان شد: اولين خوشه به‌دست‌آمده شامل دانش‌آموزاني با نمرات پايين در تسلط‌طلبي، خودكارآمدي، انگيزه پيشرفت و نمرات بالا در عملكرد گرايشي، اجتناب از تكليف و استرس تحصيلي مي‌باشند كه اين خوشه، خوشه عواطف منفي ناميده شد. خوشه دوم داراي نمرات پايين در عملكرد گرايشي، عملكردگريزي، اجتناب از تكليف و استرس تحصيلي بود درحالي‌كه نمرات بالايي در تسلط‌طلبي، خودكارآمدي و انگيزه پيشرفت داشتند. اين خوشه، خوشه عواطف مثبت ناميده شد. نتايج پژوهش نشان داد كه فرسودگي تحصيلي دانش‌آموزان خوشه با عواطف منفي به معناداري بيشتر از دانش‌آموزان خوشه عواطف مثبت است. توصيه مي‌شود با شناسايي فرسودگي تحصيلي و عوامل تاثيرگذار بر آن در دوره‌ها و سنين پايين‌تر اقدامات كنترلي متناسبي انجام گيرد.

This study has been conducted with the aim of investigating the cluster differences of students in terms of components of the goal orientation, academic stress, self-efficacy and achievement motivation in academic burnout of the 2nd grade high school students of Tabriz.‎ The research population included the male and female 2nd grade high school students of Tabriz in 1393-94 academic year.‎ The research sample consisted of 375 students, who were selected using stratified sampling method and according to the Morgan and Krejcie table estimation. Questionnaires of general self-efficacy of Sherer, Hermens achievement motivation, academic stress, Waz goal orientation and Breso et al.‎ academic burnout were used as research instruments. To analyze the data, the cluster analysis and MANOVA have been used.‎The results of this analysis led to discover two clusters of students: the first cluster which is named »negative emotion cluster« included students who had low scores in mastery approach, self-efficacy, and achievement motivation, while having high scores in performance approach, performance avoidance and academic stress.‎ The second cluster of students which are named »positive emotion cluster« had low scores in performance approach, mastery avoidance, performance avoidance and academic stress, while having high scores in mastery approach goal, self-efficacy and motivation achievement.‎ The results revealed that the academic burnout of »negative emotion cluster students« is significantly higher than the »positive emotion cluster students«.