كليدواژه :
آموزش‌وپرورش , الگوي شايستگي , دبيران آموزش‌وپرورش , دبيرستان‌هاي دولتي ايران
چكيده فارسي :
هدف اين پژوهش طراحي الگوي شايستگي دبيران دبيرستان‌هاي دولتي ايران است. پژوهش حاضر ازنظر هدف، پژوهشي است توسعه‌اي و ازنظر راهبرد و روش تحقيقي تركيبي از نوع اكتشافي است. مواد و محتواي اين تحقيق در مرحله كيفي عبارت است از داده‌هاي حاصل از مصاحبه‌ها و جامعه آماري پژوهش در مرحله كيفي، شامل چهار گروه خبرگان علمي، مديران مناطق آموزش‌وپرورش، مديران دبيرستان‌ها و دبيران دبيرستان‌هاي دولتي، و در مرحله كمّي نيز شامل دبيران و مديران دبيرستان‌هاي دولتي مستقر در شهر تهران است. حجم نمونه در مرحله كيفي 23 نفر و در مرحله كمي 350 نفر بود. اعضاي نمونه در مرحله كيفي از طريق نمونه‌گيري هدفمند و در مرحله كميّ از طريق نمونه‌گيري طبقه‌اي چندمرحله‌اي انتخاب شدند. ابزار گردآوري داده‌هاي پژوهش، مصاحبه عميق و پرسش‌نامه محقق‌ساخته، شامل 75 گويه و يك سوال باز پاسخ، با پايايي 95/. بود. داده‌هاي كيفي با استفاده از روش تحليل محتوا مورد تحليل قرار گرفت، يافته‌هاي حاصل از تحليل داده‌هاي كيفي، با استفاده از روش دلفي به تاييد مصاحبه‌شوندگان رسيد. تحليل داده‌هاي حاصل از پرسش‌نامه با استفاده از آمار توصيفي (ميانگين، واريانس، انحراف معيار و رسم نمودار) و آمار استنباطي شامل آزمون‌هاي آماري كولموگروف-اسميرنوف، آزمون كاي دو، كروسكال واليس، تحليل عاملي اكتشافي، تحليل عاملي تاييدي و ضرايب رگرسيون چندمتغيره صورت گرفت. يافته‌هاي پژوهش نشان داد كه الگوي شايستگي دبيران دبيرستان‌هاي دولتي ايران دربردارنده 71 مولفه شايستگي است كه در قالب هشت عامل با توجه به ضرايب اهميت شامل توانايي‌ها، مهارت، ويژگي‌هاي اخلاقي، نگرش، ويژگي‌هاي شخصيتي، اعتبار، دانش و بينش بودند. از نتايج به‌دست‌آمده مي‌توان نتيجه گرفت كه مهم‌ترين شايستگي‌هاي يك دبير برخورداري او از توانايي‌ها و مهارت‌هاي لازم براي انجام وظايف و مسيوليت‌هاي حرفه‌اي خويش است.
چكيده لاتين :
The purpose of this study was to design and validate a competency model for teachers of Iranian public high schools. It was a developmental study according to the research objectives and a mixed methods study with exploratory design according to the research method. The materials in the qualitative section of the study included data of the interviews. The research sample in the qualitative section of the study consisted of the 4 groups (n = 23), i.e., scientific experts (n=6), education managers (n=5), high school principals (n=6), teachers of public high schools (n=6) in Tehran who were selected through purposeful sampling method. Also, the research sample in the quantitative section of the study included 350 scientific experts who were selected through multistage stratified sampling method. The research instrument consisted of deep interview and the researcher-made questionnaire including 75 items and 1 open-ended question, with ? = 0.95, showing high reliability. The qualitative data were analyzed using content analysis method. Findings of the qualitative data analysis were verified by interviewees using Delphi technique. The questionnaire data were analyzed using the descriptive statistics (mean, variance, standard deviation and drawing the diagram) and inferential statistics including the statistical tests of Kolmogorov-Smirnov, Chi-square test, Kruskal Wallis, Exploratory Factor Analysis, Confirmatory Factor Analysis and multivariate regression coefficients. Findings showed that the competency model for teachers of Iranian public high schools include 71 competency components which were classified into eight factors (principle components) namely, knowledge, abilities, skills, insight, attitude, ethical characteristics, personality characteristics and credibility. Based on the results, it could be concluded that the most important competencies of a teacher is having the abilities and skills required for doing professional duties and responsibilities.
