بررسي فقهي بند 6 مادۀ 268 قانون مجازات اسلامي

Legal review clause C of Article 268 of theEslamicPenal Code

بر اساس اجماع فقیهان، مجازات سارق در صورت اجتماع شرایط سرقت حدی،‌ قطع ید است، با این‌حال، در صورتی كه بین سارق و مالباخته رابطۀ پدر – فرزندی وجود داشته باشد، حد قطع بر پدر اجرا نمی‌شود. در هر دو قسم اجماع،روایت نبوی «انت و مالك لابیك» و فحوای عدم قصاص پدر به‌دلیل قتل فرزند، از جملۀ ادله‌ای است كه در این مقام به آن استناد شده است.  علاوه بر مباحثی كه در دامنۀ حكمی و مفهومی بحث یادشده ضروری به‌نظر می رسد، این سؤال مطرح می‌شود كه حكم عدم قطع ید، در مورد جَدی كه ازمال نوه‌اش سرقت كند نیز جاری است یا خیر؟ بر عدم اجرای حد قطع ید بر جد پدری، به‌علت سرقت از اموال «فرزندزاده» به ادلۀ گوناگونی، از جمله اجماع، صدق اطلاق پدر بر جد پدری، تقدم قول جد بر پدر در عقد همزمان بر دختر و نیز قاعدۀ درء استناد می‌شود كه باید دلالت هر كدام بررسی شود. همچنین رویكرد قانونی نسبت به این قضیه در قوانین سابق و لاحق و میزان تطابق آن با مبانی فقهی نیز شایستۀ توجه است.    

According to Islamic juristʹs consensus on punishment of thief, providing presence of all conditions of "Haddi" thievery, is amputation of the hand. Nevertheless, if thereʹs a filiation relationship between thief and loser, even by presence of other conditions, punishment (Had)of cutting hand would not be implemented. Consensus which is claimed on both issues is prophetical tradition of "Anta vamaloka le aback"(you and your property belong to your father), which refers to impossibility of fatherʹs retaliation because of putting his offspring to death, is one of the reasoning that is upon relied. After proceeding foresaid discussion and analyzing itʹs reasoning, this question arises that: If statute of negating hand amputation would be considered for a progenitor who thieves from his grandchildʹs properties, or not? There are various reasoning on applying punishment(Had)of hand amputation on forefather because of lifting properties of his "grandchild", such as consensus, verity of considering progenitor as a father, priority of progenitorʹs words or statements over fatherʹs words in coincide espousing of the daughter and also "principle of removal of had". Reasonability of each of this issues in late and early statutes and degree of their accordance with jurisprudence principles and their legal effects are analyzed in this treaty too.