پيش بيني تغييرات كاربري جنگل در حوزه آبخيز چالوس رود

Forecasting of forest land changes in the Chaloosrood watershed

تخريب جنگل، فرآيندهاي حوزه آبخيز و چرخه ­هاي بيوشيميايي را تحت تأثير قرار مي­دهد و منجر به فرسايش خاك و كمبود آب در حوزه­ هاي آبخيز مي­شود. مطالعه حاضر با هدف بررسي تغييرات كاربري جنگل در حوزه آبخيز چالوس رود در غرب استان مازندران با استفاده از مدل ژئومد (Geomod) انجام شده است. در اين تحقيق، ابتدا نقشه­ هاي كاربري جنگل در سال­ هاي 1987 و 2015 با استفاده از تصاوير ماهواره‌اي تهيه شد. سپس نقشه مطلوبيت كاربري جنگل با برقراري رابطه رگرسيوني بين نقشه معيارهاي مطلوبيت و نقشه تغييرات جنگل در دوره زماني 1987-2015 توليد شد. در نهايت با استفاده از نقشه كاربري جنگل در سال 1987، نقشه مطلوبيت جنگل و تعداد پيكسل­ هاي تغيير يافته كاربري جنگل در فاصله زماني سال­هاي 1987 تا 2015، پيش­بيني نقشه كاربري جنگل براي سال 2043 با استفاده از ژئومد انجام شد. همچنين با استفاده از تابع Validate و نقشه كاربري جنگل طبقه­ بندي شده سال 2015، به عنوان نقشه مرجع، و نقشه كاربري جنگل پيش ­بيني شده سال 2015 به عنوان نقشه مقايسه ­اي، اعتبار نقشه توليدي ارزيابي شد. نتايج نشان داد كه وسعت كاربري جنگل در سال 1987، 2015 و 2043 به ترتيب 38683/65، 24864/35 و 15227/25 هكتار است به طوري كه وسعت تغييرات كاربري جنگل در 28 سال گذشته و 28 سال آينده به ترتيب 35/72 و 38/76 درصد است. تغييرات جنگل در دوره زماني 1987 تا 2015 به ترتيب تحت تأثير عواملي مثل فاصله از جاده، تراكم پوشش جنگل، فاصله از روستا، شيب دامنه و ارتفاع از سطح دريا است. ضرايب Pseudo R2 و منحني راك (ROC) به ترتيب 0/29 و 0/85 است كه نشان‌دهنده توانايي مناسب مدل در برآورد تغييرات جنگل در 28 سال گذشته و توافق نسبي مدل بدست آمده با تغييرات واقعي است. در اين مطالعه صحت نقشه­هاي كاربري اراضي بدست آمده حدود 96 درصد بود كه قابليت مناسب مدل ژئومد در مدل­سازي تغييرات كاربري زمين در حوزه آبخيز چالوس رود را نشان مي­دهد.

Deforestation affects watershed processes and biochemical cycles and lead to soil erosion and lack of water in the catchment areas. This study is aimed to investigate the changes in forest land in the Chaloorood watershed on the west of Mazandaran province using Geomod. In this study, maps of forest in the years of 1987 and 2015 were prepared using satellite images. Then the suitability forest map was produced by making a regression equation between suitability criteria maps and forest changes map in the period of 1987-2015. Finally, by using forest map in 1987, forest suitability map and the number of modified pixels in forest land between 1987 and 2015, Forecast of the forest map for 2043 was done using Geomod. Also, by using the Validate function and classified forest map 2015, as a reference map, and the forecasting forest map 2015, as a comparative map, the validity of the production map was evaluated. The results showed that the area of forest land in 1987, 2015, and 2043 was 38683.65, 2464.354 and 15227.25 hectares, respectively. The extent of forest changes in the last 28 years and the next 28 years is 35.72% and 38.76% respectively. Forest changes in the period between 1987 and 2015 under the influence of factors such as distance from the road, forest cover density, distance from the village, slope and elevation above sea level, respectively. The Pseudo R2 and ROC coefficients are 0.29 and 0.85 respectively, which indicates the proper ability of the model to estimate forest changes over the past 28 years and the relative agreement of the model with the real changes. In this study the accuracy of resulting land use maps was 96%, which represent the appropriate capability of Geomod in land use changes modeling in Chaloosrood watershed.