المسالك و الممالك بكري : ارزيابى گزارش هاي او درباره ايران

از جمله آثار جغرافيايي تاليف شده در غرب جهان اسلام، المسالك و الممالك بكري (سده پنجم هجري) است؛ مولف به وصف تقريبا تمام گستره جغرافياي شناخته شده روزگار خويش، به ويژه ايران و نواحي شرقي خلافت اسلامي اهتمام ورزيده و شايد از همين روست كه كتابش برخلاف بسياري از آثار نويسندگان مغربي، با اقبال عام روبه رو شده است. به نظر مي رسد جامعيت اثر و نيز وصف جغرافياي اندلس كه بيش از همگان بر آن وقوف داشته، از جمله دلايل شهرت اين كتاب باشد. حال اين پرسش پيش مي آيد كه كسي چون بكري كه سفري بدين نواحي نداشته، مطالب كتابش، خاصه اطلاعات مربوط به ايران را، از كدام منابع اخذ كرده است؟ در اين نوشتار به روش مطالعه تطبيقي درمي يابيم كه ضعف عمده اين اثر در حوزه ايران، استفاده صِرف نويسنده از آثار پيشينيان و بي بهره ماندن از مشاهدات و تجارب شخصي است.