اثر بازدارندگي عصاره جاشير (Prangos ferulacea) و مرزه (Satureja hortensis) بر نماتود ريشه‌گرهي (Meloidogyne javanica)

Inhibitory effects of Prangos ferulacea and Satureja hortensis on root-knot nematode, Meloidogyne javanica*

نماتودهاي ريشه‏ گرهي Meloidogyne spp. از جمله مهم‌ترين نماتود‌هاي انگل گياهي بوده كه باعث كاهش عملكرد محصولات كشاورزي مي‏گردند. آلودگي گياه به اين نماتود موجب ايجاد گال در ريشه و كاهش رشد و در نتيجه كم شدن عملكرد مي‌شود. در تحقيق حاضر، تاثير دو گونه گياهي شامل گياه جاشير Prangos ferulacea و گياه مرزه Satureja hortensis عليه نماتود ريشه‌گرهي M. javanica در شرايط آزمايشگاهي و گلخانه‌اي مورد بررسي قرار گرفتند. براي شرايط آزمايشگاهي، مطالعه به صورت تركيب تيماري با دو جزء، 1- برگ گياهان جاشير و مرزه 2- هفت غلظت عصاره آبي شامل: 5/0، 1، 2، 3، 5، 7 و 9 درصد (وزن به حجم) انجام گرفت كه هر دو گياه مورد بررسي در غلظت 1% موجب مرگ و مير 50 درصدي و در غلظت 9% موجب مرگ و مير 100 درصدي لارو سن دوم نماتود شدند. در بررسي‌هاي گلخانه‌اي، پنج اختلاط پودر برگ در خاك گلدان شامل: 1/0%، 15/0%، 25/0%، 35/0% و 45/0% وزني، در قالب طرح كاملاً تصادفي و در چهار تكرار به كار رفت كه شاخص‌هاي رشدي گوجه‌فرنگي در تيمارهاي بيش از 15/0% پودر برگ نسبت به تيمارهاي شاهد افزايش معني‌دار آماري داشتند. شاخص‌هاي نماتودي در تيمارهاي بيش از 1/0% پودر برگ به طور معني‌داري نسبت به شاهد كاهش يافت كه در تيمارهاي مايه‌زني شده با 45/0% پودر برگ بيشترين ميزان كاهش مشاهده گرديد.

Root-knot nematodes (Meloidogyne spp.) are the most important plant pathogenic nematodes that reduce yield of economic plants worldwide. Infection by the root-knot nematodes cause gall formation on roots, prevent the normal growth and finally severe reduction in tomato production. In this experiment, effect of two plant species including Prangos ferulacea and Satureja hortensis against M. javanica, were investigated under greenhouse and laboratory conditions. The experiment was laid out in a randomized complete design with four replicates. Under laboratory conditions, combination treatment were used with 1: leaves of Prangos ferulacea and Satureja hortensis and 2: seven concentrations of leaves extract including 0.5, 1, 2, 3, 5, 7 and 9% w/v. Results showed that at 9% w/v, the highest percentage of mortality of second stage larvae (100%) was caused by both extract under. Under greenhouse conditions, five doses of leaf powder including 0.1%, 0.15%, 0.25%, 0.35% and 0.45% were applied. In greenhouse experiment, 0.45% of leaves powder of both plants showed more efficiency than the other doses.