بررسي ريشه‌شناختي نام‌هاي فارسي گياهان در زبان انگليسي

An Etymological Study of Persian Names of Plants in English

بررسي دامنة نفوذ و گسترش ­واژه­ هاي فارسي در زبان­ هاي ديگر و از آن جمله زبان ­هاي اروپايي و به­ طور خاص زبان انگليسي از جمله موضوعات درخور ­توجهي است كه با وجود اهميت انكارناپذيرش از منظر زبان­شناختي و نيز فرهنگي و تاريخي كماكان ابعاد مختلف آن در مطالعات ريشه­ شناختي مغفول مانده است. در اين بين، بررسي واژه ­هاي انگليسي با ريشة فارسي بيانگر آن است كه بخش قابل­ توجهي از اين مجموعه به نام­ هاي گياهان اختصاص دارد؛ نام­ هايي كه در دوره­ هاي مختلف زماني و به شكل غيرمستقيم به اين زبان راه يافته­اند و در روند انتقال با تغييرات متعددي از جمله تغييرات آوايي و دگرگوني­ هاي معنايي (گسترش، كاهش، تغيير) همراه شده ­اند. در اين نوشتاركه مبتني بر مطالعه ­اي گسترده و جامع درخصوص وام ­واژه ­هاي فارسي در زبان­ هاي اروپايي و به­ طور خاص زبان انگليسي تدوين شده است، بيست و چهار واژه از مجموعِ بيش از چهل واژه شناسايي­ شده برگرفته از نام­ هاي فارسي گياهان در زبان انگليسي، با تكيه بر فرهنگ ­ها و مطالعات معتبر ريشه­ شناختي به شيوه ­اي توصيفي- تحليلي مورد بررسي قرار گرفته ­اند. در اين بررسي، سعي بر آن بوده تا اطلاعات مرتبط با ريشة واژه در زبان فارسي، معنا و دامنه كاربرد، روند انتقال، زبان­ هاي واسط، تغييرات آوايي و دگرگوني­هاي معنايي به نحوي نظام ­مند ارائه گردد. به­ علاوه براي آشنايي بيشتر با نوع كاربرد اين واژه ­ها در زبان مبدأ، تا حد امكان در مورد تعدادي از مدخل­ ها، داده­ هايي از نحوة كاربردشان در متون قديم فارسي ارائه شده­ است. در مواردي نيز كه اين واژه­ ها به ديگر زبان هاي اروپايي راه يافته ­اند، تلاش برآن بوده تا آنها نيز معرفي گردند.

The study of the penetration and spread of Persian words in other languages such as English is known as one of the notable issues. Despite its inevitable linguistic as well as cultural and historical significance, its various dimensions have been neglected in etymological studies. The etymological analysis and study of English words borrowed from Persian language represents that a considerable number of such words are related to the names of plants which were borrowed indirectly from Persian in different periods of time and in this process have undergone various changes such as phonetic and semantic ones including expansion, narrowing and change. Therefore, this study, which has been developed based on a comprehensive and systematic study of English words borrowed from Persian, aims at analyzing and describing twenty four words from at least forty words in this category which have been found on the basis of authentic materials and lexicons in the field of etymology. For each entry, some information about the origin, meaning, process of borrowing, intermediate languages, phonetic as well as semantic changes, and so forth have been systematically presented. In addition, to be more familiar with their use in Persian old texts and references, in some cases for some of the entries some data and examples have been provided. In cases that the words had entered other European languages, they are introduced as well.