كليدواژه :
حفظ زبان , زبانهاي در معرض خطر , زرتشتيان , دري زرتشتي , گويش بهدينان كرمان
چكيده فارسي :
زبان نشانگر هويّت و گذشته هر مردمي است، ولي شاهديم كه بسياري از زبانهاي اقليّت تحت نفوذ زبانهاي رسمي از بين رفته اند يا شانسي براي بقا ندارند. زبان زرتشتيان، دَريdari))،گَورونيgavruni)) يا بهديني ناميده ميشود كه خود داراي دو لهجۀ اصلي بهديني يزدي و كرماني است. امروزه تنها شمار بسيار كمي از سالمندان زرتشتي را ياراي سخن گفتن با گويش بهديني كرماني است. هدف از اين نوشتار افزون برگامي براي دوباره زنده كردن اين گويش، بهرهگيري از دستاوردهاي آن براي نگهداري ديگر لهجه هاي گويش بهديني است. اين نوشتار به بررسي جايگاه گويش بهديني كرماني از گذشته تا امروز، شماري از تفاوتهاي بين اين گويش و گويش بهديني يزدي، چگونگي جاي گرفتن اين گويش كهن در زمرۀ زبانهاي «رو به نابودي» و پروژه هايي كه براي نجات اين گويش در دست انجام است ميپردازد. اين پژوهش نشان ميدهد كه همانگونه كه زرتشتيان كرمان بنا به دگرگونيهاي اجتماعي، سياسي، فرهنگي، اقتصادي، دگرگوني شيو ۀ زندگي، گسترش رسانه هاي گروهي، كاهش ارزش و پايگاه اجتماعي گويش و كم شدن كاربرد آن در جامعه و خانواده زبان مادري خود را كنار گذاشته اند، بايد امروز نيز همگي با دگرگوني در احساسات، نگرشها و باورها نسبت به نقش، كاربرد و اهميت پايگاه زبان مادري گام بردارند و مدرسههاي زرتشتيان، كلاسهاي ديني، رسانه هاي گروهي، انجمن ها و سازمان هاي زرتشتي، سياستمداران و بزرگان جامعه و سازمانهاي نگهبان ميراث زباني نقش بزرگي را در زنده كردن اين گويش دارند.
چكيده لاتين :
Language shows the past and the identity of a people. However, many minority languages have disappeared or do not have a chance to survive under the influence of official languages. The Zoroastrian language is called Dari or Gavruni or Behdini which has two main accents of Behdini Yazdi and Behdini Kermani. Today, only a small number of elderly Zoroastrian people could speak the Zoroastrian Behdini Kermani dialect. This study intends to revive Behdini dialect and to help conserve other Behdini accents. It will investigate the role of the dialect Behdini Kermani from ancient times to date, as well as a number of differences between this dialect and Behdini Yazdi language, how Behdini dialect fell into the category of moribund languages, and the projects are underway to save this dialect.The study shows that the Zoroastrians of Kerman, due to the social, political, cultural, economic, change in lifestyle, expansion of mass media, and devaluation and low social status have abandoned their mother tongues. Nowadays, Zoroastrians must have a change in sentiment, attitudes and beliefs concerning the role, application and importance of their mother tongue and help conserve their language through Zoroastrian schools, religious classes, media, Zoroastrian societies and organizations, politicians, and elderly figures
