بررسي نقوش سفالينه هاي مينايي ساوه در سده هاي ششم و هفتم هجري قمري براساس نمونه هاي موزه متروپوليتن

An Investigation of Motifs of Saveh Minai Wares during Sixth and Seventh Centuries AH Based on Metropolitan Museum

ساوه، در ميان پژوهشگران حوزه سفالينه اسلامي، به عنوان يكي از عمده مراكز توليد سفال مينايي سده‌هاي 6 و 7 هجري قمري شناخته شده است. با توجه به نمونه‌ سفال‌هاي تاريخدار منسوب به ساوه؛ سده 6 ه.ق. دوران اوج ساخت سفال مينايي در اين شهر در نظرگرفته شده است. اين امر مرهون توجه حاكمان به هنر و پرورش هنرمندان اين صنعت از يك سو و از سوي ديگر مهاجرت گروه كثيري از هنرمندان مراكز توليدي كاشان و ري در پي حملات مغول، بوده‌است. نظر به وجوه اشتراك و تفاوت ميان نقوش مورد استفاده در ميادين عمده توليدي تاكنون پژوهشي مستقل در اين زمينه صورت نگرفته است. بر همين اساس نويسندگان با هدف شناخت هرچه موثرتر وجوه تمايز ميان سفال‌هاي توليدي مركز ساوه با مراكز عمده‌اي همچون كاشان و ري، و در راستاي پاسخگويي به پرسش‌هايي همچون: هنرمندان نگارگر سفال‌هاي مينايي ساوه، بيشتر از چه نقوشي براي تزئين اين ظروف بهره مي‌برده‌اند؟ و بيشترين مضامين و موضوعات نقوش تزئيني در سفال‌هاي مينايي ساخت ساوه كدامند؟ به بررسي نقوش،‌ تركيب‌بندي، رنگ‌پردازي و مضامين ادبي سفال‌هاي مينايي ساوه پرداخته‌اند.‌ در همين راستا پژوهش حاضر به دليل محدوديت‌هاي اتخاذ شده از سوي موزه‌هاي داخلي در خصوص در اختيار گذاشتن، و يا حتي تصوير‌برداري از ظروف مينايي، شانزده نمونه معرفي شده از سوي موزه متروپوليتن به دليل تنوع، وضوح و كيفيت كارشناسي، انتخاب شدند. روش‌ يافته‌‌اندوزي با استفاده از منابع كتابخانه‌اي و موزه‌اي، به صورت تاريخي‌ تحليلي و تطبيقي انجام پذيرفته ‌است. مطالعات انجام ‌گرفته، حاكي از شباهت نقوش به كار رفته در سفال‌هاي مركز توليدي ساوه با سفالينه‌‌هاي مينايي كاشان و ري و تأثيرگذاري عميق مضامين ادبي بر موضوعات نقوش اين سفال‌ها است.