سياست و حقيقت؛ يك خوانش آگونيستي: بازخواني كُنش سياسي امام علي(ع) از قتل عثمان تا جنگ جمل

Politics and Truth, an Agonistic Reading: Readout of Imam Ali’s (A.S) Political Action from Othman Murder to Jamal War

منطق كُنش سياسي اميرالمؤمنين(ع) در طول حيات سياسي ايشان در مواجهه با مسائل روزگار خود چه بوده است؟ بر اساس چه سامانه ي مفهومي تحليلي، مي توان كنش سياسي امام علي(ع) را - به عنوان يك كنش‌گر سياسي- مورد ارزيابي قرار داد؟ به نظر مي رسد، اين هدف، مستلزم گذار از خوانش درون ماندگار ديني، از سيره‌ي اميرالمؤمنين(ع) به بازخواني سياسي از اين تاريخ است. اين گذار و نتايج حاصله از آن، خصوصاً در ذيل گفتمان سياسي برآمده از انقلاب اسلامي كه آشكارا استوار بر تقلاي دستيابي به مدلي از سياست ورزي در انطباق با منطق عمل سياسي امام علي(ع) به عنوان بنيان گذار سپهر سياسي شيعه است؛ اهميتي دوچندان خواهد داشت و مي تواند روزنه اي نو در پيوند ميان مطالعات انقلاب اسلامي با مطالعات تاريخ تشيع نيز قلمداد شود. در اين مقاله در اين راستا تلاش خواهيم كرد با اخذ الگوي «آگونيستي» به مثابه الگويي كه بدون ناديده گرفتن تعارضات بنيادينِ محرك سياست در پي طراحي سامانه اي براي تحقق بس گانه گرايي و انسجام سياسي ميان نيروهاي متعارض است و در آراي «شانتال موف» و «ارنستو لاكلائو» ارائه شده است؛ به اخذ اصولي براي «اعتدال سياسي» از درون اين چارچوب مفهومي پرداخته و سپس با تطبيق احكامي براي كُنش سياسي كه از چارچوب مذكور اخذ شده؛ با سيره‌ي سياسي اميرالمؤمنين(ع)؛ به طور مشخص در خِلال تحولات پس از قتل عثمان تا جنگ جمل؛ مدلي از كُنش سياسي امام علي(ع) به دست دهيم كه بتواند پاسخ‌گوي نيازها و مسائل پيشِ روي سياست ورزي در زمينه و زمانه ي ما باشد.

What was the logic of political action of Imam Ali (A.S)? What conceptual frame would correctly assess the political action of Imam Ali as a political actor? It seems that we should cross from immanent religious reading to the historical-political reading on Imam Ali's methods of life. The importance of this transition and its results would be doubled under the political discourse of the Iranian Islamic Revolution، where we clearly see trying to achieve the model of politics in compliance with the logic of political action of Imam Ali (A.S). This transition can also be considered as a new aperture to link Islamic revolution studies and Shiism history studies. In this research، we try taking advantage of an "agonistic pattern" - as a pattern that without ignoring fundamental conflicts in the political field، is going to design a system for achievement of political cohesion among conflicting forces that has been provided in "Ernesto Laclau" and "Chantal Mouffe" opinions. At first، we try to get out some principles for "political moderation" and then، match those principles with the political method of Imam Ali (A.S) - especially in events from the assassination of Othman to Jamal war. At the end، we try to present a model of political action of Imam Ali (A.S) that respond to the needs and matters of our days in politics.