جذب فسفر و عملكرد ژنوتيپ‌ها و ارقام جو در سطوح مختلف فسفر تحت شرايط ديم

Study on phosphorus uptake and yields of different barley varieties and genotypes at different fertilizer application rates under dryland condition

به منظور بررسي اثرات سطوح مختلف مصرف فسفر و اختلاف ارقام و ژنوتيپ‌هاي جو در جذب فسفر و توليد عملكرد دانه و كاه و كلش ، آزمايشي به صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار سطح كود فسفره 0، 15، 30 و 45 كيلوگرم پنتا اكسيد فسفر در هكتار) در كرت‌‌هاي اصلي، و تعداد ده رقم و ژنوتيپ‌‌ جو در كرت‌هاي فرعي در سه تكرار و به مدت سه سال (91-1388) در ايستگاه‌ تحقيقات كشاورزي ديم مراغه اجرا گرديد. بر اساس نتايج حاصله،سطوح كودي فسفر، تاثير معني­داري بركلش و عملكرد دانه ژنوتيپ‌هاي جو داشت. افزايش ميزان مصرف فسفر تا مقادير 30 و 45 كيلوگرم كود پنتا اكسيد فسفر در مقايسه با شاهد باعث افزايش معني‌دار كاه و كلش، و عملكرد دانه جو شد. نتايج اثرات ارقام نشان دادكه ژنوتيپ‌هاي مختلف جو در ميزان عملكرد دانه از نظر آماري اختلاف معني‌داري نداشتند، ولي رقم آبيدر، ژنوتيپ URB81/3 و دايتون برتري نسبي به ساير ژنوتيپ‌ها نشان دادند. با افزايش ميزان مصرف فسفر، غلظت و جذب فسفر در كاه و كلش بطور معني‌داري افزايش يافت. ژنوتيپ‌هاي Dari-ERB87/2 و URB81/3 در مقايسه با ديگر ژنوتيپ‌ها بيشترين غلظت فسفر در كاه و كلش را داشتند. اما در حداقل ميزان فسفر مصرفي توانايي جذب فسفر ژنوتيپ‌هاي URB82/9 وURB81/5 در مقايسه با ارقام سهند، آبيدر و دايتون و ديگر ژنوتيپ‌ها بيشتر بود. اين مطالعه نشان مي‌دهد كه با افزايش ميزان مصرف فسفر، توليد كاه وكلش، عملكرد دانه، غلظت و جذب كل فسفر در كاه و كلش، و دانه جو افزايش مي‌يابد. جذب فسفر ژنوتيپ‌ها و ارقام جو در مقادير مختلف فسفر ‌متفاوت‌ بودند. ژنوتيپ‌هاي URB82/9 و URB81/5 توانايي جذب فسفر بيشتري در فسفر كمتر خاك دارند و جذب ‌فسفركل به ميزان رشدگياه، ميزان مصرف‌كود فسفره و نوع‌ ژنوتيپ و رقم ‌بستگي دارد.

Study on differences of barley varieties and genotypes at different P fertilizer rates on grain yields and P uptake under dry land condition was carried out. In this study, experiments were conducted with four levels of phosphorus fertilizer rates as a main plots and ten barley varieties and genotypes as sub plots with split plot design with three replications from 2009 to 2012 in main station of Dryland Agricultural Research Institute. Results showed that with increasing phosphorus application rates, grain and straw yields, P concentration, P uptake of different wheat varieties and genotypes were differently and significantly increased. Phosphorus treatments 30 and 45 kg P2O5/ha compared to control (0 P2O5/ha) had highest grain, straw yields, P concentration in grain and straw, and total P uptake. Barley genotypes and varieties were not significantly different in grain yields, but differed relatively due to selected and evaluated genotypes in cereal section for drought condition. URB81/3, Abidar, Dayton compared to other had highest grain and straw yields. Total P uptake for different varieties and genotypes were differed significantly. Genotype Dari-ERB87/2 had highest P uptake compared to other genotypes and varieties. Barley genotypes and varieties indicated that URB82/9 and URB81/5 had highest P uptake at low phosphorus application compared to other varieties and genotypes, while the other genotypes increased P uptake with increasing P rates. It can be concluded that addition P fertilizer to soil increase barley yields. Varieties and genotypes differed in P uptake and relatively grain and straw yields. Yields of barley and P uptake depend on growth rates, rain fall and its distribution, P application rates and differences of barley genotypes. URB82/9 and URB81/5 can increase P uptake at less applied phosphorus fertilizer.