مقاومت القايي در خيار،Cucumissativus،نسبت به شته جاليز،Aphis gossypii (Hem.: .Aphididae)، در شرايط گلخانه

Induced resistance in cucumber, Cucumissativus, to cotton aphid, Aphis gossypii (Hem.:Aphididae) under greenhouse conditions

شته جاليز،Aphis gossypii Glover، يكي از آفات مهم خيار دركشت­ هاي گلخانه­ اي­ مي­ باشد. در اين پژوهش استفاده از مقاومت القايي براي كاهش جمعيت اين آفت مورد بررسي قرار گرفت. پارامترهاي زيستي شته در داخل اتاقك رشد در دماي 2±25درجة سلسيوس، رطوبت نسبي 5±60 درصد و شرايط نوري 14:10 (روشنايي: تاريكي) ساعت در قالب طرح كاملا تصادفي و در آزمايش كرت‌هاي خرد شده مطالعه گرديد. عامل اصلي عبارت از دو رقم خيار تجاري (رويال و استورم) و عامل فرعي عبارت ازپنج مدت زمان پيش-آلودگي (پيش- آلودگي گياهان به مدت زمان­ هاي 0، 2، 4، 6 و 8 روز توسط پنج شتة ماده بالغ) بود. پس از اتمام دوره‌هاي پيش-­آلودگي، شته­ ها از روي گياهان حذف شده و گياهان براي مدت 48 ساعت عاري از شته نگاه داشته شدند. سپس پارامترهاي زيستي شته روي هر تيمار در 40 تكرار مطالعه شد. بين تيمارها از نظر مدت زمان مراحل نشوونماي پورگي، مدت زمان پوره­زايي و طول عمر افراد بالغ اختلاف معني­داري مشاهده گرديد. همچنين مقايسه ميانگين­هاي نرخ خالص توليد­مثل (R0)، نرخ ذاتي افزايش جمعيت (r)، نرخ متناهي افزايش جمعيت (λ) و مدت زمان دوبرابر شدن جمعيت (DT) بين تيمارها اختلاف معني‌داري را نشان داد، ولي از نظر ميانگين مدت زمان يك نسل(T) اختلاف معني­داري بين تيمارها مشاهده نشد. كمترين و بيشترين مقدار R0اين شته در رقم رويال به­ترتيب در تيمارهاي 6 روز و صفرروز (شاهد) پيش-­­آلودگي (27/19 و 65/49 پوره/ماده/نسل) و كمترين و بيشترين مقدارr نيزدر تيمارهاي 6 وصفر روز پيش­-آلودگي (311/0 و 480/.برروز) به­دست آمد. كمترين و بيشترين مقدار R0 اين شته در رقم استورم به ­ترتيب در تيمارهاي 8 روز و صفرروز (شاهد) پيش - آلودگي (25/13 و 63/44 پوره/ماده/نسل) و كمترين و بيشترين مقدارr نيزدر تيمارهاي 8 وصفرروز پيش­-آلودگي (273/0 و 463/.برروز) به­دست آمد. از اين نتايج مي­توان در مديريت تلفيقي شته جاليز استفاده نمود.

Melon aphid, Aphis gossypii, is an important pest of cucumber in greenhouses. In this research the possibility of using induced resistance for reducing population growth rate of the pest has been investigated. The life history parameters of aphid were determined in a growth chamber at 25±2° C, 60 ± 5% R.H and 14:10 L D conditionsin a completely random design in a split plot experiment. The main factor was two cucumber cultivars of Royal and Storm and the subplot consisted of five different pre-infestation periods (0, 2, 4, 6 and 8 days pre-infestation with five melon aphid/plant). At the end of each pre-infestation period, the aphids were removed and the plants kept aphid-free for 48 h. The life history and population growth parameters of aphid were determined through 40 replications. The results indicated that there were significant differences among the treatments in aspect of the nymph growth duration, duration of reproduction of adult aphids and the longevity of the adult aphids. Furthermore, among the treatments R0, r, λ and DT had significant differences in both cultivars, but there was no significant difference among the treatments in terms of generation time (T). The lowest and highest R0 in Royal (19.27 and 49.65 nymph/female/generation)and the lowest and highest r(0.311and 0.480 /day) were observed on 6 and 0 days pre-infestation period treatments, respectively. The lowest and the highest R0 in Storm (13/25 and 44/63 nymph/female/generation)and the lowest and highest r(0.273and 0.463 /day) were observed on 6 and 0 days pre-infestation period treatments, respectively. WE conclude that the pre-infestation of the cucumber plants with A. gossypii can induce resistance in cucumber within 6-8 days leading to population growth rate reduction in the melon aphid.