ملاحظاتي پيرامون تهديدات افراط گرايي در آسياي مركزي

A Take on Extremist Threats in Central Asia

در سال هاي اخير، پديده افراط گرايي با شعارهاي اسلامي، هزينه هاي مادي و معنوي سنگيني بر كشورهاي نواستقلال آسياي مركزي تحميل كرده است. اگر اين پديده كه با اعتدال و تسامح اسلام و فرهنگ رايج در منطقه سازگاري ندارد مهار نشود، بعيد نيست كه مشكلات و مصائب بيشتري روي دهد. مقاله حاضر با مطالعه زمينه هاي عقيدتي گسترش افراط گرايي در آسياي مركزي، به راهكار مقابله با آن نيز مي پردازد. يافته ها نشان مي دهد كه سياست فرهنگي - ديني شوروي در اين منطقه، با ترويج دين عاميانه به زيان مذهب رسمي و اعتدال گراي سنت، از پيش، راه گسترش افراط گرايي را هموار كرده است. از اين رو، مقابله با افراط گرايي مستلزم تقويت اسلام فقاهتي، به ويژه مذهب حنفي، يعني مذهب اكثريت مردم در اين منطقه است كه مي تواند با اصلاح باورها و برداشت هاي ناصواب و عاميانه از اسلام، از گسترش افراط گرايي جلوگيري كند.

In recent years, extremism cloaked in Islamic rhetoric has incurred huge material and spiritual costs in newly-independent nations of Central Asia. Left unchecked, this phenomenon, which stands in stark contrast to Islamic culture of moderation and popular culture in the region, is bound to wreak greater havoc and inflict more pain. The current article studies the intellectual background to extremism in Central Asia and contemplates solutions to curb it. The findings suggest that the soviet religious and cultural policies in this region, which was exerted through the promotion of a popular religion at the expense of the official moderate religion, had already paved the way for extremism to thrive. Therefore, countering extremism necessitates the strengthening of jurisprudential Islam, in particular the Hanafi School, i.e., the religion practiced by the majority of the region's population, which could rectify erroneous popular interpretations of Islam and, in turn, prevents the spread of extremism.