ارزيابي ساقه روي و صفات كمي و كيفي هيبريدهاي تريپلوئيد در كشت پاييزه چغندرقند

Evaluation of bolting, quantitative and qualitative traits of triploid hybrids in autumn- sowing sugar beet

پديده ساقه روي(بولتينگ) در چغندرقند موجب فيبري شدن ريشه، افزايش ناخالصي ها و كاهش كيفيت ميشود. به منظور تهيـه هيبريد مقاوم به ساقه روي تعداد 464 ـپاي ـه پ دري تتـراپلوئيد در سـه منطقـه كـ ـاشمر، داراب و مغـان در سـال 1388-89مورد ارزيابي قرار گرفت. تعداد 11والد پدري منتخب با يك والد مادري ديپلوئيد تلاقي داده شد . مقاومـت بـه ساقه روي و صفات كمي و كيفي هيبريدهاي تريپلوئيد حاصل به همراه پنج رقم شاهد مقاوم به ساقه روي در قالـب طـرح بلوكهاي كامل تصادفي با چهار تكرار در سال زراعي 1390-91 در مركز تحقيقات كشاورزي صفي آباد دزفول مقايسـه و ارزيابي گرديد . از نظر درصد ساقه روي بين ارقام اختلاف معني دار وجود داشت. كمترين درصد ساقه روي مربوط به هيبريد (474*7112)*( 19669–11– هيبريد به مربوط ساقه روي درصد بيشترين و درصد 02/1 با (474*7112)*( 19669–9–HSF–4) (HSF–8 با هشت درصد بود. از نظر عملكرد ريشه و عملكرد قندسفيد نيز بين هيبريدها اخـتلاف معنـي دار وجـود دا شـت . بيشترين عملكرد قندسفيد مربوط به هيبريد (474*7112)*( 19669–2–HSF–4) با 80/9 تـن در هكتـار وكمتـرين عملكـرد قندسفيد مربوط به هيبريد (474*7112)*( 12460–2–HSF–2) با عملكرد 83/5 تن در هكتار بود. براسـاس نتـايج، هيبريـد حاصل از گرده افشان 19669–9–HSF–4داراي كمترين درصد ساقه روي و هيبريد حاصل از گرده افشان 19669–11–HSF–8 داراي بيشترين درصد ساقهروي بودند. باتوجه به جميع صفات مورد بررسي، هيبريد (474*7112)*( 19669–7–HSF–2) بـه عنوان هيبريد برتر براي استان خوزستان و مناطق مشابه توصيه مي شود.

Bolting results in fibrous root formation, impurity increase and quality reduction in sugar beet. In order to develop bolting tolerant hybrid, 464 tetraploid pollinators were evaluated in three regions including Kashmar, Darab, and Moqan, Iran in 2009-10. Eleven selected pollinators were crossed with a diploid female parent. Bolting tolerance and quantitative and qualitative traits of triploid hybrids together with five tolerant controls were evaluated in a randomized complete block design with four replications at Safiabad Agriculture Research Centre in 2011-12.Significant difference was observed among cultivars for bolting percentage. The minimum (1.02%) and maximum (8%) bolting was observed in (474*7112)*(19669–9–HSF–4) and (474*7112)*(19669–11–HSF–8) hybrids, respectively. Significant difference was observed among the hybrids for root yield and white sugar yield. The maximum (9.80t.ha-1) and maximum (5.83 t.ha-1) white sugar yield was obtained in (474*7112)*(19669–2–HSF–4) and (474*7112)*(12460–2–HSF–2) hybrids, respectively. Based on the results, hybrids derived from the pollinators 19669–9–HSF–4 and 19669–11–HSF–8 showed the minimum and maximum bolting percentage, respectively. In conclusion, the hybrid (474*7112)*(19669–7–HSF–2) is recommended as superior hybrid for sowing in Khuzestan province and similar regions.