پاسخ هاي بيوشيميايي و فيزيولوژيك درختان كاج و چنار به آلودگي هاي شهري در تهران

آلودگي هاي محيط شهري صدمات زيادي بر انسان، گياهان و جانوران وارد مي كند. در گياهان، برگ ها و گل ها حساس ترين اندام به اين آلودگي ها هستند. وقتي گياه تحت تنش آلودگي قرار مي گيرد فر مهاي مولكولي فعال اكسيژن (ROS) زياد مي شوند و گياه از نظر فيزيولوژيكي و بيوشيميايي براي مقابله با آلودگي واكنش مي دهد. مطالعه حاضر به منظور بررسي تاثير آلودگي هاي محيط شهري بر فعاليت آنزيم هاي سوپر اكسيد ديسموتاز، آسكوربات پراكسيداز، گاياكول پراكسيداز، كلروفيل و كاروتنوئيد برگ درختان كاج تهران و چنار در شهر تهران انجام گرفت. نتايج نشان داد مقدار فعاليت سوپراكسيد ديسموتاز در كاج تهران در منطقه كم آلوده، كمتر از منطقه آلوده شهري بود؛ اين مقدار براي چنار نيز در منطقه كم آلوده كمتر از منطقه آلوده گزارش شد. بيشترين و كمترين فعاليت آنزيم آسكوربات پراكسيداز به ترتيب در كاج آلوده و چنار كم آلوده مشاهده شد. فعاليت آنزيم گاياكول پراكسيداز در كاج تهران بيشتر از چنار بود و مقدار اين آنزيم در هر دو گونه در منطقه آلوده شهري بيشتر از پارك جنگلي چيتگر بود، به طوري كه كمترين و بيشترين فعاليت اين آنزيم مربوط به چنار كم آلوده و كاج آلوده بود. مقدار كلروفيل a و كل و كارتنوئيد در منطقه آلوده شهري براي هر دو گونه بيشتر از پارك جنگلي چيتگر بود، اما كلروفيل b از نظر آماري تفاوت معني داري نداشت. به طور كلي در شرايط تنش، ميزان توليد راديكال هاي آزاد افزايش مي يابد، بنابراين فعاليت آنتي اكسيدان ها تاثير مهمي در تحمل تنش و سميت زدايي و كاهش خسارت ناشي از راديكال هاي آزاد دارد. هر دو گونه براي مقابله با آلودگي فعاليت آنزيمي خود را افزايش مي دهند و همچنين مقدار كلروفيل و كاروتنوئيد را كم مي كنند. بنابراين مي توان نتيجه گرفت كه آلودگي شهر تهران در حدي است كه مي تواند سبب تغيير برخي از صفات بيوشيميايي و فيزيولوژيكي چنار و كاج تهران شود.

Air pollution has advers impacts on human beings, animals and plants. Leves and flowers are the most sensetive part of plants which are used as bioindicator under air pollution stress. Reactive Oxygen Species (ROS) increases in stress conditions, subsequently, plants have various changes in their physiological and biochemical properties in response to air pollution. The present study was conducted to investigate the effects of air pollution on superoxide dismutase (SOD), ascorbate peroxidase (APX), and guaiacol peroxidase (GPX) activities as well as chlorophyll and carotenoid contents of Pinus eldarica and Platanus orientalis leaves in Tehran. Results showed that SOD activity of Pinus eldarica in unpolluted area was less than that in polluted area, and also this value for Platanus orientalis in unpolluted area was less than that in polluted area. The highest and lowest APX activity was found in Pinus eldarica of polluted area and Platanus orientalis of unpolluted area, respectively. In addition, GPX activity of Pinus eldarica was more than that of Platanus orientalis and this value in polluted area was more than unpollluted area for both species so that its maximum and minimum was respectively found in Pinus eldarica of polluted area and Platanus orientalis of unpolluted area. chlorophyll a, total chlorophyll, and carotenoid in polluted area was more than that in unpolluted area, while this value was not statistically significant for chlorophyll b. In general, free radicals are increased under stress conditions. Hence, the activity of antioxidants has significan impacts on alleviating the damages of ROS. Enzyme activity was increased, while chlorophyll and carotenoid content were decreased in both spices under pollurtion stress. It can be concluded that Tehran has high concentration of pollutants which can change biochemical and physiological properties of tree leaves.