اثرات جايگزيني دانه سوياي برشته‌ شده با دانه كلزاي برشته ‌شده در جيره گاوهاي شيرده بر عملكرد توليد و تركيب اسيدهاي چرب شير

Effects of replacing roasted soybean seeds with roasted canola seeds in diet of lactating cows on milk production and milk fatty acid composition

سابقه و هدف: دانه‌هاي روغني به منظور تأمين همزمان انرژي و پروتئين در تغذيه گاوهاي شيرده استفاده مي‌شوند. يافتن گزينه‌هاي جديد از اين مواد امكان مديريت شرايط كمبود سايرين و تأمين بهتر مواد مغذي را فراهم مي‌كند. اين مطالعه به بررسي اثرات جايگزيني دانه سويا برشته‌ شده با دانه كلزاي برشته‌ شده در جيره گاوهاي شيرده بر عملكرد توليد شير و تركيب اسيدهاي چرب چربي شير مي‌پردازد. روش‌ها و مواد: تعداد 104 رأس گاو شيرده هلشتاين اوايل شيردهي (0±20 روز)، با ميانگين توليد شير روزانه ۸/۷±47 كيلوگرم و چند بار زايش (۱/۳۹±۲/۳۵) در قالب طرح بلوك كامل تصادفي (در چهار تيمار آزمايشي و 26 تكرار براي هر تيمار) مورد استفاده قرار گرفتند. تيمارهاي آزمايشي شامل نسبت هاي مختلف دانه سويا برشته شده به دانه كلزاي برشته شده (بر اساس ماده خشك) و در چهار تيمار به قرار زير بودند: 1)100 به 0، 2) 66 به 33، 3) 33 به 66 و 4) 0 به 100. نسبت علوفه به كنسانتره بر اساس ماده خشك 40 به 60 در نظر گرفته شد و تغذيه به صورت خوراك كاملاً مخلوط، در دو نوبت و در حد اشتها صورت مي‌گرفت. دوره آزمايش 8 هفته بود (2 هفته عادت دهي و 6 هفته نمونه‌گيري) كه روزهاي شيردهي 20 تا 80 گاوها را در بر مي‌گرفت. يافته‌ها: نتايج آزمايش نشان داد كه توليد شير و توليد پروتئين شير با افزايش سطح دانه كلزاي برشته ‌شده به شكل درجه 2 تغيير مي‌كند به نحوي كه تيمارهاي كه فقط از دانه سويا يا دانه كلزا تشكيل شده بودند، توليد شير بيشتري نسبت به دو تيمار حد واسط داشتند. همچنين توليد شير تصحيح ‌شده براي چربي ۳/۵ درصد، تمايل به داشتن روندي مشابه داشت. اين در حالي بود كه توليد چربي و درصد تركيبات شير تحت تأثير تيمارها قرار نگرفتند. نمره وضعيت بدني دام‌ها با افزايش سهم دانه كلزاي برشته‌ شده در جيره افزايش پيدا كرد. همچنين افزايش سهم دانه كلزاي برشته ‌شده در جيره سبب كاهش غلظت اسيد پالمتيك و افزايش غلظت اسيد اولئيك در شير شد. اما ميزان اسيد لينولئيك و اسيد لينولنيك در چربي شير گاوهاي تغذيه شده با جيره‌هاي حاوي دانه كلزا برشته ‌شده به خصوص جيره‌هايي كه اين دانه روغني به طور كامل جايگزين سويا شده بود كاهش پيدا كرد. اما سطح اسيدهاي چرب مزدوج چربي شير تحت تأثير تيمارها قرار نگرفتند. نتيجه‌گيري كلي: بر اساس نتايج اين آزمايش مي‌توان از دانه كلزاي برشته ‌شده به جاي دانه سويا برشته‌ شده در جيره گاوهاي شيري استفاده كرد. اما پاسخ توليد شير و تركيب اسيد چرب شير در نسبت هاي مختلف جايگزيني متفاوت خواهد بود.

Background and objectives: Oil seeds are commonly used in the diet of lactating cows to meet energy and protein requirements. Exploring new type of oil seeds is beneficial for achieving nutrient needs more appropriately; also sometimes present types are not readily accessible. The study was conducted to evaluate the replacement of roasted soybean seeds with roasted canola seeds in diet of dairy cows on milk production and fatty acid composition in milk fat. Materials and methods: One hundred and four multiparous (2.35±1.39) early lactation (20 ± 0) dairy cows with average milk production of 47±7.8 kg/d were used from 20 to 80 days after calving in a randomized complete block design (n=26 per treatment). The experimental treatments were varied with ratios of roasted soybean seeds to roasted canola seeds in the diets (dry matter basis) as fallow: 1) 100:0, 2) 66:33, 3) 33:66, and 4) 0:100. The diets were formulated with forage to concentrate ratio at 60:40 (dry matter basis) and fed ad libitum TMR twice daily in the morning and afternoon during 8 weeks (2 weeks for adaptation and 6 weeks for sampling). Result: the result of this experiment showed that milk and protein production quadartically affected by increasing the level of roasted canola seed in the diet in which the diets that consisted of either soybean or canola seeds were more productive than the mixture of two ingredients (P= 0.002). Also, production 3.5 % fat corrected milk and lactose tended to be affected in the same way. However, production of milk fat and percentage of milk components were not affected by the treatment. Body condition score of cows increased linearly with increasing the level of roasted canola seeds in the diet. The concentration of palmitic acid in milk fat linearly decreased while the concentration of oleic acid linearly increased with increasing the level of roasted canola seeds in the diet. The concentration of linoleic acid and linolenic acid in the milk fat of cows that fed with roasted canola seed was decreased especially in cows fed with canola seed as only oil seeds. Whereas, concentration of conjugated linoleic acid were not affected by the treatments. Conclusion: it could be concluded that roasted soybean can be replaced by roasted canola seed in the diet of dairy cows but the milk production or milk fat composition varied with the ratio of soybean to canola seeds in the diets.