بازتعريف مقوله سلوك در ادبيات داستاني با نگاهي به كتاب سه‌شنبه‌ها با موري اثر «ميچ آلبوم»

(Re-description of Spiritual Journey in Fictional Literature: (The Case Study: Tuesdays with Morrie

توجه به مقولة سير و سلوك در ادبيات داستاني تمام دوران كلاسيك تا مدرن را در برمي‌گيرد و اين ژانر ادبي در تمام كشورهاي جهان با رويكردهاي متفاوت سبكي و داستاني همواره مطرح بوده است. آثار بسياري حركت انسان به سمت تعالي و خدا را تحت عنوان عرفان يا سير و سلوك مورد توجه قرار داده و گاه به بازتعريف‌هايي از اين مفهوم رسيده‌اند. كتاب سه‌شنبه‌ها با موري اثر نويسنده آمريكايي ميچ آلبوم يكي از داستان‌هايي است كه به ‌مراتب كمال آدمي در يك زمينة داستاني ـ واقعي پرداخته است. در اين مقاله با روش توصيفي ـ كتابخانه‌اي نخست شاخص‌ها و بن‌مايه‌هاي عرفاني كه به‌ طور مشخص اساس فرايند سلوك در اين رمان قرار گرفته را مشاهده كرده و پس از طبقه‌بندي آنها را با عرفان‌هاي سنتي تطبيق داده‌ايم. در پايان به اين نتيجه رسيديم كه روند ماهيت سلوك در ذهن نويسنده امروز به‌ نوعي دگرديسي رسيده است؛ به اين مفهوم كه واژه‌هاي پير، بيداري و آگاهي كه تعاريف مشخصي در عرفان كلاسيك داشته‌اند، در عصر نوين با حفظ همان مفهوم، شكل و سياقي متفاوت يافته‌اند. در اين پژوهش با طبقه‌بندي مراحل سلوك شخصيت اصلي داستان، به ‌اندازه‌هاي ظرف ادبيات داستاني معاصر جهان تأكيد شده است.

Spiritual journey (suluk) has been noticed in fictions from classic to modern age, and it has been put forward in all countries with different literary styles. Many books have paid attention to spiritual journey of man towards God and have re-described it. Tuesdays with Morrie, by American author Mitch Albom, is a story that entertains the levels of perfection in a real-fictional context. In the present article, by using descriptive and library methods, mystical motifs and topics that definitely are foundation of the process of a spiritual journey (suluk) are considered and compared with traditional mysticisms. We have come to the conclusion that the process of spiritual journey (suluk) has transformed in the mind of the author. The concepts, like old man, awakening and consciousness, have definite meaning in classic mysticism, but in the modern age, while keeping the same meanings, they have been presented in new form and style. In the present article, the stages of spiritual journey of the main character of the story have been classified, and it has been emphasized on capacities of contemporary fictional literature.