بررسي ارتباط متغيرهاي اقتصادي و اجتماعي بر وقوع جرم در چهار استان بزرگ كشور و اولويت بندي عوامل با استفاده از روش تاپسيس فازي

برقراري امنيت، از جمله نيازهاي ضروري توسعه هر جامعه ا ي است؛ در اين بين، بروز پديده شوم جرم و جنايت باعث تزلزل در پايه هاي امنت و سلامت رواني شهروندان مي گردد و صدمات و هزينه آوردهاي جدي را براي شهر و شهروندان به بار مي آورد. اقتصاد جرم و جنايت يكي از موضوع هاي بين رشته اي است كه درصدد تحليل اقتصادي جرم و جنايت مي باشد. با توجه به روند به نسبت افزايشي جرم و جنايت در كشور، بررسي ابعاد مختلف علل وقوع جرم از اهميت فراواني برخوردار است. پديده شوم جرم و جنايت بسياري از عوامل اجتماعي، اقتصادي، روان شناسي، حقوقي و ... را شامل مي شود. در اين مقاله بر آن شديم تا با تلفيق عوامل به شناسايي عوامل مؤثر بر جرم و جنايت بپردازيم. اطلاعات مورد استقاده از آماري منشتر شده توسط مركز آمار ايران جمع آوري شده است. به اين منظور، ابتدا چهار استان پرجمعيت كشور، يعني تهران، اصفهان، آذربايجان شرقي و خراسان رضوي را انتخاب كرديم. سپس تأثير متغيرهاي بيكاري، تورم، شاخص هزينه هاي فرهنگي، شاخص هزينه هاي مذهبي، شاخص هزينه تحصيلات و نرخ رشد جمعيت را بر متغيرهاي وابسته قتل عمد، جرايم مربوط به مواد مخدر، ضرب و جرح صدمه و جرايم خشن با ساختن شاخصي تركيبي از جرايم برآورد شده است. سپس اقدام به اولويت بندي عوامل با استفاده از روش تاپسيس فازي نموده ايم كه نتايج نشا ن دهنده اين است كه تأثير عوامل اقتصادي بر كليه جرم ها مثبت و تأثير مخرب بيكاري از بقيه عوامل اقتصادي بيشتر بوده است، تاثير كليه عوامل اجتماعي بر وقوع جرم منفي بوده است كه بيانگر موثر بودن اين عوامل بر كاهش وقوع جرم مي باشد. در اين بين تاثير هزينه هاي مذهبي بر كاهش وقوع جرم هاي قتل عمد، ضرب و جرح و صدمه و مواد مخدر بيش از ساير عوامل اجتماعي بوده است.