مقايسه عملكرد برنامه‌هاي توسعه ايران با شاخص فقر چند بعدي محاسبه شده به روش آلكاير و فوستر

Comparing Iranian Development Plans by Multidimensional Poverty Index Calculated by Alkire-Foster Method

براي سياست‌گذاري و تدوين برنامه‌هاي فقرزدا در كشور، لازم است با بهره‌گيري از شاخص‌هاي سنجش فقر، پيش از هر اقدامي تصويري دقيق از وضعيت موجود ترسيم شود. در اين مقاله سعي بر اين است كه شاخص فقر چند بعدي به روش آلكاير و فوستر طي سال‌هاي 1393-1368 محاسبه گرديده و عملكرد برنامه‌هاي پنج ساله توسعه بر اساس شاخص مذكور مورد ارزيابي قرار گيرد. بدين منظور در اين مطالعه از داده‌هاي خام هزينه - درآمد خانوار مركز آمار ايران استفاده شده است. نتايج نشان داد كه طي سال‌هاي 1393 – 1368 وسعت، شدت فقر و همچنين ميزان فقر چند بعدي در هر دو مناطق شهري و روستايي كاهش يافته است. بيشترين مقدار نسبت سرشمار (وسعت فقر) و همچنين ميانگين محروميت افراد فقير (شدت فقر) متعلق به سال 68 است. نسبت سرشمار در سال‌هاي 68، 73، 78، 83 و 93 در مناطق روستايي از نسبت سرشمار در مناطق شهري بيشتر است و در سال 88 اين نسبت در مناطق شهري بيشتر از مناطق روستايي است. عمق فقر نيز در تمامي سال‌ها در مناطق روستايي بيشتر از مناطق شهري است. بررسي عملكرد برنامه‌هاي توسعه نشان مي‌دهد به طور كلي برنامه‌هاي توسعه سبب كاهش فقر چند بعدي طي سال‌هاي 1393-1368 شده است.

The main objective of this paper is to measure multidimensional poverty index (MPI) based on Alkire and Foster method and analyzing incidence and intensity of poverty in Iran in three dimensions for the period of 1989-2014. In this study, households’ income-expenditure raw data published by the Statistical Center of Iran was used. The results show that the incidence and intensity and MPI are decreased in this period of study. The most incidence and intensity of poverty belongs to 1989. Also, the poverty incidence of rural areas is more than in urban areas in 1989, 1994, 1999, 2004, and 2014, but intensity of poverty in rural areas is more than urban areas in all years. Finally, the development plans have decreased MPI during all the period of 1989-2014.