شخم حفاظتي در كشاورزي پايدار

قابليت پايداري كشاورزي تا حد زيادي به حفظ كيفيت خاك بستگي دارد. ميزان فرسايش سالانه خاك در ايران كه برابر ۳۳ تن در هكتار مي باشد. سالانه هزينه هاي درون مزرعه اي زيادي بر كشاورزان عمدتاً به صورت كاهش كيفيت خاك و عملكرد محصولات تحميل مينمايد. شخمحفاظتي يا سيستم خاكورزي كاهش يافته، در شرايط خشك و نيمه خشك، كشتهاي ديم و بويژه كشاورزي پايدار توسعه و تكامل يافته است. تاريخ كاربرد بقاياي گياهي در خاك نيز احتمالا به قدمت علم كشاورزي است در چنين سيستم هايي مقادير بقايا كم بوده و فواصل بين زراعت طولاني است و تجمع بقاياي گياهي مشكلات چنداني در كشتهاي بعدى ايجاد نميكند، استفاده از روشهاي خاكورزي كاهش يافته به همراه بقاياي گياهي (مالج) ميتواند به عنوان نوعي بهره برداري بهينه از آب و خاك تلقي خاك، از مهمترين دلايلي استفاده از شخمحفاظتي است. روشهاي شخمحفاظتي و كاربرد مالج در كشورهاي پيشرفته از سابقه اي نسبتا طولاني برخوردار است و در بسياري موارد عملكرد گياه در اين روشها در مقايسه با روشهاي رايج تفاوتي نداشته يا بيشتر است، اما در بعضي موارد مقادير زياد بقايا از طريق فيزيكي يا شيميايي روي سبز شدن و رشد گياه بعدي تأثير ميگذارد و بذرها ممكن است با خاك تماس برقرار نكنند به علت وجود دماهاي پايينتر سبز شدن آنها به تاخير افتد و افت عملكرد حاصل شود، اثرات خاكورزي حفاظتي و ميزان مختلف بقاياي گياهي در سطح خاك در مقايسه با حالت سوزانيدن و يا بدون بقايانه تنها كاهش عملكرد را به وجود نمي آورد بلكه در دراز مدت ميتواند موجب كاهش نياز آبي و نگهداري بيشتر آب خاك و افزايش مواد الي خاك و عملكرد محصول زراعي شود. با وجود اقليم خشك و نيمه خشك ايران و همچنين ديم بودن بخش قابل توجهي از مزارع كشاورزي (۱۰ تا ۱۲ ميليون هكتار)، استفاده از گاوآهن هاي برگردان كه در واقع رطوبت لايه هاي زيرين خاك را به سطح خاك مي آورد و باعث هدر رفت رطوبت مي شود متناسب با اقليم كشور ايران نيست.