بازتاب وجوه هنر عاميانه دوره قاجار در نقاشي‌هاي بقاع متبركه لاهيجان

Reflections of Different Aspects of Folk Arts of in the Paintings of Holy Shrines in Lahijan in the Qajar Period

هنر دوره قاجار در دوشاخه هنر درباري و عاميانه قابل بررسي است. هنر عاميانه، داراي مضامين مذهبي و ملي است و هنرمنداني كه از دل چنين گفتماني برخاستند، اشخاص مكتب نديده‌اي بودند كه با ذوقي خودجوش به آفرينش باورهاي طبقه خويش با شيوه‌اي متفاوت دست زدند. پرسش اين است كه چگونه مي‌توان بازتاب اين اعتقادات و باورها را در هنر عاميانه مورد مطالعه قرارداد. براي بررسي اين مسئله به مطالعه موردي نقاشي‌هاي بقاع متبركه گيلان با روش توصيفي ـ تحليلي پرداخته شده است. روش گردآوري اطلاعات، كتابخانه‌اي و ميداني بوده و از نظريه «بازتاب» به‌عنوان رويكرد نظري، بهره گرفته شده است. اين پژوهش نشان داد كه هنر عاميانه به دليل ارتباط مستقيم با مردم، آينه تمام‌نماي عقايد، باورها و ساير مناسبات زندگي اجتماعي مردم در دوره قاجار است و با تحليل بازتاب اين همه، مي‌توان به تصويري از شماي اعتقادي و فرهنگي مردمان آن دوره دست يافت.

Art in the Qajar period can be explored in two fields of court art and folk art. Folk art had religious and national themes, and artists who grew up in such a discourse were uneducated people who spontaneously began to create and display the beliefs of their social class in a different way. The question is how we can study the reflections of these beliefs in the folk art. To investigate this issue, a case study of the paintings of the holy shrines in Gilan has been done implementing a descriptive-analytical method. The data was collected using library resources and carrying out a field research. The Reflection Theory was also used as a theoretical basis. This research has shown that folk art due to its direct relationship with the people is the mirror of the visage of the beliefs and other social relationships of the people in the Qajar period. By analyzing these reflections, one could see a picture of the religious and cultural beliefs of the people of that period.