گريز از ساختار اديپي در هملت

خوانش تراژدي هملت تا نيمه اول قرن بيستم بر اصول انسان باوري بنا شده بود. نقادان، شخصيت تراژيك شكسپير را با اديپ كلاسيك قياس مي كردند. اين تفسير روانكاوانه، هملت را چون بيماري در آزمايشگاه روانشناسي قرار مي داد. منتقد فرويدي با تصويري كلينيكي همانند بيماري بستري او را روان پريش ناميده و ناتواني هملت در حيطهٔ عمل را - در ساحت روانكاوي به زعم ژيل دولوز با كشيدن مثلث خانوادگي (من پدر مادر) توضيح مي داد. در اين سه ضلعي پدر مدارانه، خواننده مجال مي يافت تا هملت را «اديپي سازي» كند. يعني همانند اديپ، هملت هويت خود را پنهان در عشق ممنوعه به مادر و نفرت از هييت پدرانه مي يافت. به واسطه اين تعبير كلينيكي هملت به جواني مغموم تقليل مي يافت كه در بستار مثلث اديپي حبس شده و از كنش در جهان واقعي عاجز ست. به گفته دولوز، اين نمونه بارز امپرياليسم اديپي است كه ادبيات كلان يعني آثار برجسته جهان بر آن تكيه دارد. ادبيات كلان مسايل فردي و خانوادگي را در اولويت قرار داده و پيرو آن، توان كنش فرد در فضاي جمعي محدود مي شود.