تحليل فرآيندهاي آفرينش معنا در نشانه شناسي با رويكرد پديدار شناختي و نظريه پيچيدگي

رويكرد يا نگرش سيستمي در دهه هاي اخير همواره به عنوان ابزاري كارآمد، مكمّل مطالعات تخصصي پديده هاي مختلف در حوزه هاي گوناگون دانش بوده است و موجب دركي جامع و چندوجهي از چرايي و چگونگي روندهاي حاكم بر رخدادها و پديده ها مي گردد؛ به خصوص در سدهٔ اخير كه علم با توليد و انباشت حجم عظيمي از داده هاي تخصصي بسيار متنوع روبرو بوده و بنا بر سنت دانش كلاسيك با تكيه بر تحويل گرايي مبتني بر روش هاي تحليلي سعي در تجزيه عناصر سيستم و كشف روابط بين آن ها داشت تا بتواند رفتار كل مجموعه را تبيين كند. اين روش تحليلي بر مبناي دو پيش فرض بود، نخست آنكه اندركنش بين اجزا وجود نداشته يا بسيار ضعيف باشد تا عناصر مجموعه قابليت تفكيك دقيقي داشته باشند و دوم آنكه روابط ميان اجزا با معادلات خطي ساده قابل توصيف باشد؛ امروزه به خصوص با مطرح شدن نظريهٔ آشوب و رياضيات غيرخطي متصل به آن ديگر بديهي است كه اندركنش اجزاي تمامي سيستم ها از دو شرط يادشده تبعيت نمي كنند؛ بنابراين نگرشي كل گرايانه در تحليل سيستم ها ضروري است. در اين مقاله ابتدا با نگرشي سيستمي به بررسي مفهوم معنا و نحوهٔ شكل گيري آن در سيستم هاي پيچيده پرداخته و سپس به مقايسه مكانيسم و نتايج فرآيندهاي منتهي به توليد معنا در نظريهٔ پيچيدگي با يكي از ساختارهاي تبيين كننده نشانه شناسي نوين به نام نظام معنايي تطبيق اريك لاندوفسكي مي پردازيم. در اين مقايسه تحليلي مشاهده مي شود كه در هر دو حوزهٔ نظري، فرآيندهاي توليد معنا علاوه بر سطح فرهنگي و اجتماعي به سطح زيستي نيز تسري مي يابد. در اين بحث روش پژوهش ما به شيوه تحليلي - توصيفي مي باشد.