دعواي مسئوليت مدني سهامداران عليه مديران شركت سهامي در حقوق ايران و فرانسه

CIVIL LIABILITY CLAIM OF STOCKHOLDERS AGAINST DIRECTORS OF COMPANIES IN IRANIAN AND FRENCH LAW

يكي از مباحث اساسي در حقوق شركت هاي تجاري، كنترل مديران در مقام اعمال اختيارات گوناگون خود است. از آنجا كه در شركت هاي تجاري و معظم، غالباً بين مالكيت و مديريت جدايي مي افتد، بيشتر صاحبان سرمايه نمي توانند در روند مديريت و كنترل شركت، تأثير داشته باشند. همچنين ممكن است مديران شركت، از اختيارات خود سوء استفاده كرده و به‌جاي منافع آن، منافع شخصي خود را لحاظ كنند و مرتكب تخلفاتي شوند كه عملاً به زيان شركت منتهي شود. يكي از ابزارهاي مهم براي كنترل اقدامات مديران، جواز طرح دعواي مسئوليت عليه آنها، به نام و از طرف شركت است. هدف اصلي از طرح اين دعوا كه نه لزوماً از سوي نمايندگان قانوني شركت، بلكه توسط نصابي معين از سهامداران يا شركا و به حساب شركت قابل طرح است، حمايت مستقيم از حقوق شركت و تبعاً اعضاي آن در قبال تخلفات و سوء مديريت مديران است. البته، اين حمايت قانوني، در حقوق موضوعۀ ايران، برخلاف حقوق فرانسه، از جهاتي ناقص و قابل نقد است.

One of the important issues in companies’ law, is how to control directors in applying their attributions. Since in great companies, there is often a separation between ownership and management, most of stockholders cannot have effectual role in managing the company. Also it is possible that the directors abuse their attributions, focus on their own benefits rather than the company’s, and do breaches that actually result in the company’s detriment. One of the significant means to control the actions of directors is the possibility of making liability claim on behalf of the company against them. The main aim of this claim, which is not necessarily made by legal representatives of the company but by some of stockholders or partners, is to protect directly the company’s rights against the breaches of directors. Of course, this legal support in Iran’s law, contrary to French law, is in some aspects weak and subject to criticism.