تأثير قانون هدفمندسازي يارانه كالاهاي اساسي بر رفاه خانوار (مطالعه موردي: شهر اصفهان)

The Impact of Targeted Subsides of Basic Goods on the Household Welfare: A Case Study of the City of Isfahan

یكی از سیاست‌های رایج در كشورهای در حال توسعه و حتی كشورهای توسعه‌یافته اتخاذ سیاست‌های حمایتی مناسب و پرداخت یارانه است. اما پرداخت یارانه‌ها از جمله یارانه كالاهای اساسی معایبی داشته كه كشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه را به سمت هدفمندسازی یارانه‌ها سوق داده است و این رویكرد اثراتی را بر رفاه خانوار خواهد داشت. این مقاله درصدد ارزیابی اثرات هدفمندسازی یارانه كالاهای اساسی مورد مطالعه (غلات و نان، گوشت، لبنیات و تخم ‌پرندگان، روغن‌ها و چربی‌ها، میوه‌ها و خشكبار، سبزیجات و حبوبات، قند و شكر و گروه سایر) بر رفاه خانوارهای مناطق شهری استان اصفهان و شناسایی ترتیب آسیب‌پذیری دهك‌های درآمدی از تغییرات قیمت مواد غذایی می‌باشد. برای این منظور، از نظریه‌ی تقاضا و به طور خاص از سیستم مخارج خطی به روش رگرسیون‌های به ظاهر نامرتبط (SUR) در برآورد معادلات تقاضا و سپس معیارهای تغییرات جبرانی و تغییرات معادل جهت ارزیابی تغییر رفاه مصرف‌كنندگان استفاده شده است. تخمین سیستم تقاضا بر اساس داده‌های هزینه-درآمد خانوارهای شهری استان اصفهان و برای دوره زمانی 1390-1383 انجام شده است. نتایج حاصل از محاسبه تغییرات جبرانی و تغییرات معادل 4 گروه كالای خانوار شهری استان اصفهان كه با شكست ساختاری روبه‌رو نبوده است در سال 1390، نشان‌دهنده كاهش رفاه خانوارها بعد از هدفمندسازی یارانه كالاهای اساسی می‌باشد. همچنین بر اساس داده‌های توصیفی موجود از هدفمندسازی یارانه‌ها نیز می‌توان بیان كرد كه خانوارهای شهری استان اصفهان در سال 1390 دچار افت رفاه شده‌اند. در سال 1390 دهك اول درآمدی، آسیب‌پذیرترین دهك در مقابل افزایش قیمت‌ها بوده است.

One of the policies in developing countries and even in developed ones is paying subsidies and adopting a profitable supporting method in this regard. However, payment of subsidies, such as subsidies on basic goods, has certain disadvantages. Consequently, developed and developing countries prefer to have a system of targeted subsidy payment. This tendency has had influences on welfare of families. This article examines the effects of targeted subsidies of basic goods (e.g. bread and grains, meat, dairy products, eggs of birds, oil and fat, fruits and dried fruits, vegetables and cereals, and sweets) on the welfare of families in urban regions of Isfahan, representing the vulnerability order of income deciles due to the variation of foodstuff prices. For this reason, the theory of demand and especially the seemingly unrelated regression of the linear expenditure system are used to examine the demand equations and then standards of “Compensating Variation” and “Equivalent Variation” for evaluation of consumers’ welfare variation in Isfahan. An estimate of the demand system is calculated based on expense-income of the urban household in Isfahan during the period 2004–2011. The results obtained from the calculation of “Compensating Variation” and “Equivalent Variation” in four urban household commodity groups in Isfahan province in 2011 show a reduction in the household welfare after implementing targeted commodity subsidies. Furthermore, according to the existing descriptive data of the targeted subsidies program, urban families in Isfahan experienced welfare stagnation in 2011. In that year, the first income decile was the most damaged decile because of the increase in the prices.