مطالعه اثر كود فسفات آمونيوم بر روي اسيديته و شوري خاك هاي آهكي و قابليت دستيابي زيستي ارسنيك با استفاده از ستون هاي خاك (مطالعه موردي: منطقه قروه)

Study of the Effect of Ammonium Phosphate Fertilizer on Acidity and Salinity of Calcareous Soils and Arsenic Bioavailability Using Soils Columns (Case Study of Ghorveh Region)

خاك همواره به عنوان عامل انتشار آلودگي ها به آب هاي زير زميني و همچنين عامل انتقال آلودگي به زنجيره غذايي مطرح بوده است. درخاك هاي آلوده به فلزات سنگين مهم ترين عامل در دسترسي زيستي اين عناصر pH وEC خاك است. بنابراين، بررسي عوامل موثر برميزان pH وEC خاك، از جمله مطالعه اثر كودهاي شيميايي روي اين پارامتر ها بسيار حائز اهميت است. چهار ستون ساخته شده در اين مطالعه با استفاده از خاك آهكي تهيه شده از منطقه قروه پر شدند. دو ستون شاهد با آب دو بار تقطير و دو ستون تيمار با استفاده از آب آغشته به كود فسفات آمونيوم به مدت 6 ماه در آزمايشگاه تحت آب شويي قرار گرفتند. در پايان دوره آب شويي 7 نمونه با فواصل 10cm در امتداد هر ستون خاك برداشت و مورد آناليز قرار گرفت. نتايج نشان داد اثر عمق و تيمار در مورد فسفات، pH و EC معني دار است. بين عمق صفر سانتي متري ستون هاي كود و شاهد از نظر مقدار pH اختلاف آماري معني داري وجود داشت(p ˂ 0/01) . از اينرو، مي توان نتيجه گرفت كه كود فسفات آمونيوم استفاده شده pH خاك را كاهش داده است و با توجه به اينكه قابليت دسترسي زيستي فلزات سنگين با pH خاك رابطه معكوس دارد، بنابراين قابليت دستيابي زيستي عناصر سنگين از جمله ارسنيك را براي گياهان افزايش مي دهد و موجب انتشار هر چه بيشتر آلودگي ارسنيك در محيط زيست مي گردد. با توجه به كاربرد خاك هاي منطقه براي كشاورزي، خطر انتقال فلزات سنگين به محصولات كشاورزي افزايش يافته و در نهايت سلامت انسان و ديگر موجودات زنده با خطر مواجه مي شود.

Soil has always been a factor in contamination of groundwater and the food chain in ecosystems. In soils contaminated with heavy metals, the most important factors in heavy metal bio-availability are pH and Ec. Therefore, studying the effective factors on pH and EC such as chemical fertilizers is important. We used four columns of sampled soil and filled them with calcareous soils of Ghorveh region. Two control columns were filled with twice distilled water and two treatment columns were filled with ammonium phosphate fertilizer dissolved in water, and monitored for six months in laboratory. At the end of leaching period, seven sampels each 10cm apart were taken from each soil column and analyzed. The results showed that the effects of depth and treatments are significant for phosphate, pH and EC. There was also a significant difference between soil pH at the 0 cm depth for control and treatment samples (p<0.01). Due to the inverse relationship between pH and heavy metals bio-avialability, we conclude that ammonium phosphate fertilizer reduces pH in soil columns, causing an increase in bio-accessibility of heavy metals including arsenic to plants. As a result, there could be more release of arsenic to the environment. Due to the use of these soils for farming, there is a hightened risk of contamination of agricultural products with heavy metals in the region that ultimately threatens human health and other living organisms.