تجزيه رشد ارزش محصولات كشاورزي استان گلستان

Analyzing the Growth of Agricultural Products’ Value in Golestan Province

بخش كشاورزي در ايران از جايگاه و اهميت خاصي برخوردار است. براي برنامه‌ريزي دقيق در بخش كشاورزي، بايد عوامل موثر بر رشد اين بخش شناخته شوند. يكي از جنبه‌هاي رشد بخش كشاورزي، رشد توليدات در اين بخش مي‌باشد. در اين تحقيق تلاش شده تا با رويكردي مناسب، اجزاي تشكيل‌دهنده اين رشد براي محصولات منتخب استان گلستان كه به عنوان يكي از قطب‌هاي مهم كشاورزي و دامپروري كشور محسوب مي‌گردد، تجزيه و تحليل شوند. بدين منظور، با استفاده از رويكردي ناپارامتري به نام روش تجزيه تكاثري و بر اساس داده‌هاي سري زماني دهه‌هاي 70 و 80 محصولات كشاورزي استان گلستان، رشد ارزش اين محصولات به رشد قيمت، رشد سطح زيركشت، رشد عملكرد و تغيير در الگوي‌كشت تفكيك شده و تاثير هر كدام از اين عوامل تعيين گرديد. نتايج نشان داد رشد ارزش محصولات كشاورزي در استان گلستان معادل 16 درصد رشد متوسط سالانه بوده است، در حاليكه ارزش محصولات مشابه در كشور رشد متوسط سالانه‌ي 18 درصدي را نشان داد. هر چند ارزش توليد محصولات كشاورزي طي دوره مورد مطالعه رشد مثبتي داشته است، اما عامل اصلي اين رشد، افزايش قيمت مي‌باشد. پس از اين عامل، مهمترين عامل ايجاد رشد مذكور الگوي‌كشت بوده است. در مجموع، اين نتايج بيانگر عدم بهبود مناسب در رشد بهره‌وري زمين و نيز الگوي‌كشت منطقه بوده است.

The agricultural sector has a special and important place in Iran. In order to make policies and protocols in agricultural sector, it is necessary to better understand the effective factors in growing this sector. In this study, it was attempted to use an appropriate approach to analyze the components of the growth of agricultural products’ value. For this purpose, a non-parametric approach named “multiplicative decomposition method” based on time-series data (1991-92 – 2010-2011) were used to separate value’s growth to parameters such as price growth, cultivation area growth, yield growth and changing cropping pattern and determine the effect of each parameter. The results showed that the growth of agricultural products’ value has had the average annual growth of 16 percent, while the value of the same products in the country showed the average annual growth of 18 percent. Although, the value of agricultural products during the study showed a positive growth, price growthand then cropping pattern were the main reason s for this growth. In sum, these results represent lack of an appropriate improvement in land productivity growth and cropping pattern in Golestan province.