ارزيابي آسيب‌پذيري مكاني زيرساخت‌‌هاي استان اردبيل با رويكرد پدافند غيرعامل

Place Vulnerability Assessment of Ardabil’s Infrastructures Using Passive Defense Approach

با توجه به موقعیت استراتژیك ایران در منطقۀ خاورمیانه و تهدیدات مستمر كشورهای همسایه و غیرهمسایه، متأسفانه پروژه‌ها و تأسیسات اقتصادی و زیربنایی بدون ملاحظات دفاعی و امنیتی به‌صورت هدفی عریان و تهدیدی دردسترس دشمن و هرگونه تهاجمی استقرار یافته است. تحقیق حاضر به روش كاربردی و توسعه‌ای با هدف مطالعه و بررسی آسیب‌پذیری مكانی زیرساخت‌های استان اردبیل از منظر پدافند غیرعامل با استفاده از شیوۀ تحلیل شبكه‌ای (ANP) در محیط GIS به‌منظور پهنه‌بندی آسیب‌پذیری زیرساخت‌‌های استان اردبیل همراه با ۲۷ شاخص تأثیرگذار در قالب ۴ مؤلفۀ محیط فیزیكی، محیط زیستی بیولوژیكی، دسترسی و زیرساخت‌‌ها انجام پذیرفته است. نتایج به‌دست‌آمده از بررسی‌ الگوهای پراكنش فضایی و پهنه‌بندی آسیب‌پذیری نشان می‌دهد كه توزیع فضایی زیرساخت‌های استان اردبیل از نوع خوشه‌ای (نداشتن پراكندگی) است و از نظر آسیب‌پذیری ۷ درصد از پهنۀ سرزمین در آسیب‌پذیری خیلی زیاد هستند كه خود این پهنه‌ها متراكم‌ترین نقاط جمعیتی و زیرساختی را دارند. علت این مسئله وضعیت نامناسب شاخص‌های كالبدی و تمركز نهادهای مدیریتی، صنعتی و نظامی در این مناطق از استان اردبیل است.

Although Iran has a strategic position in the Middle East and there are threats of neighboring and non-neighboring countries, projects and economic infrastructures have been established without proper defensive considerations and are targets for enemy threats and other offensive actions. The present study is an applied and developmental research that aims to study and scrutinize the vulnerability of infrastructures in Ardabil province from the perspective of passive defense. Moreover, analytic network process (ANP) approach is used in GIS environment with elements of physical and biological environment, accessibility, and infrastructures in order to carry out the research. The results of spatial pattern analysis and vulnerability zoning show that the spatial distribution of infrastructure in Ardabil province is cluster type (non-dispersive) and in terms of vulnerability, 7% of Ardabil province is located in highly vulnerable areas which are themselves among the most densely populated places with high amounts of established infrastructures. This is due to poor physical indicators and lack of sufficient managerial, industrial, and military institutions in these areas of the Ardabil province.