تاثير شوري آب آبياري بر رشد رويشي و غلظت عناصر غذايي در نهال‌هاي سه گونه كُنار

Effect of Irrigation Water Salinity on Growth and Nutrient Elements Content of Three Seedling Rootstocks of Ber (Ziziphus spp.)

كشت گياهان متحمل به شوري مي‌تواند راه‌حل مناسبي براي استفاده از منابع آب شور باشد. به منظور شناسايي پايه‌هاي متحمل به شوري در درخت كُنار، اين تحقيق به روش فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي با دو عامل شوري آب آبياري و گونه درخت كُنار در سه تكرار اجرا گرديد. شوري آب آبياري در چهار سطح ۰/۳، 3، 6 و 9 دسي زيمنس بر متر و گونه درخت كنار در سه سطح شامل‌ موريتاني، رمليك و كُنار بومي در نظر گرفته ‌شدند. نتايج نشان داد كه تيمارهاي شوري آب آبياري اثر معني‌داري در سطح احتمال پنج درصد بر ارتفاع نهال، تعداد برگ، كلروفيل برگ، قطر ساقه و غلظت نيتروژن، سديم و كلسيم برگ داشتند. بين گونه‌هاي مختلف كُنار از نظر صفات رويشي و غلظت نيتروژن و سديم برگ اختلاف معني‌داري در سطح احتمال پنج درصد وجود داشت. اثرات متقابل تيمارهاي شوري آب آبياري و گونه كُنار نيز بر صفات رويشي و غلظت نيتروژن، سديم و كلسيم برگ در سطح احتمال پنج درصد معني‌دار گرديد. با رسيدن شوري آب آبياري به نه دسي زيمنس بر متر، تعداد برگ و قطر ساقه كاهش معني‌دار و غلظت سديم برگ افزايش معني‌دار يافت. تعداد برگ در گونه‌هاي مختلف با افزايش شوري آب آبياري از سه دسي زيمنس بر متر به شش و نه دسي زيمنس بر متر، به ترتيب ۳/۸ تا ۸/۴ درصد و ۲۵/۱ تا ۴۱/۳ درصد كمتر شد. قطر ساقه نيز در گونه‌هاي مختلف با افزايش شوري آب آبياري از سه دسي زيمنس بر متر به شش و نه دسي زيمنس بر متر، به ترتيب ۱/۷ تا ۲۸/۱ درصد و 30 تا ۷۷/۹ درصد كمتر شد. در حالي كه غلظت سديم برگ در گونه‌هاي مختلف با افزايش شوري آب آبياري از سه دسي زيمنس بر متر به شش و نه دسي زيمنس بر متر، به ترتيب ۱/۶۷ تا ۲/۷۳ برابر و ۱/۶۴ تا ۳/۶۳ برابر شد. يافته‌هاي اين پژوهش نشان داد كه منابع آب شور مي‌توانند در آبياري نهال‌هاي كُنار مورد استفاده قرار گيرند.

Growing salinity tolerant plants is a suitable way for usage of saline water resources. This research was carried out for identification of salinity tolerant ber rootstocks. The experiment was conducted using factorial arrangement based on randomized complete design in three replications. The treatments were four irrigation water salinities of 0.3, 3, 6, and 9 dS/m and three ber (Ziziphus spp.) species including Ziziphus mauritiana, Ziziphus nummularia, and Ziziphus spina-christi. The results showed that water salinity treatments had significant effect (P< 5%) on plant height, leaf number, leaf chlorophyll, stem diameter and leaf N, Na+ and Ca2+concentrations. There was significant (P< 5%) difference between ber species on plant vegetative attributes and leaf N and Na contents. Futhermore, interaction of water salinity and ber species had significant effect (P< 5%) on plant vegetative characters and leaf N, Na and Ca content. With increasing irrigation water salinity to 9 dS/m, the leaf number and stem diameter had significant decrease, while leaf Na+ concentration increased significantly. When irrigation water salinity increased from 3 dS/m to 6 and 9 dS/m, the plant leaf number decreased by 3.8-8.4% and 25.1-41.3 percent, respectively, while stem diameter was reduced by 1.7-28.1% and 30.0-77.9 percent, respectively. Leaf Na+ concentration increased by 1.67-2.73 and 1.64-3.36 times with increasing irrigation water salinity from 3 dS/m to 6 and 9 dS/m, respectively. Therefore, saline water resources could be used in irrigation of ber seedlings.