تحليل عاملي اكتشافي و تاييدي پرسشنامه تقاضا و كنترل شغلي در طراحي كار

Exploratory and Confirmatory Factor Analysis of the Job Demands and Control in Work Design Questionnaire

هدف از پژوهش حاضر استفاده از پرسشنامه وال، جكسون و مولاركي (1995)، براي سنجش تقاضاهاي شغلي و كنترل شغلي است. اما يك پژوهش پيشين داخلي، تعداد عوامل مدنظر سازندگان پرسشنامه را تأييد نكرد. در پژوهش حاضر اين پرسشنامه بر روي دو نمونه اجرا شد و تحليل عاملي تأييدي و اكتشافي آن بررسي گرديد. نمونۀ اول شامل 151 نفر از كاركنان پتروشيمي اصفهان بودند و به روش تصادفي ساده انتخاب شدند. نمونه دوم شامل 715 نفر از كاركنان سه پالايشگاه اصفهان، شيراز و تبريز بودند. در تحليل عاملي اكتشافي با روش اوبليمين بر روي نمون اول، پنج عامل ظاهر شدند كه شامل دو بعد كنترل (زمان بندي و روش) و سه بعد تقاضاي شغلي (ترصد، حل مسئله و مسئوليت توليد) بود. تحليل عاملي تأييدي نيز وجود پنج عامل در پرسشنامه را تأييد نمود. سنجش ابعاد كنترل و تقاضاهاي شغلي در طراحي كار با ابزار پژوهش حاضر منجر به طراحي هاي كار بهتر و دقيق تر مي گردد

Wall, Jackson and Mularky (1995) questionnaire with five factors, is designed to measure the dimensions of job demands and job control. But an internal previous study, did not confirm the number of factors considered by the questionnaire makers. In this study, this questionnaire was performed on two samples and its exploratory and confirmatory factor analysis was esfimated. The first sample consisted of 151 employees of Isfahan Petrochemical company that were selected randomly. The second sample included 715 employees of three refineries of Isfahan, Shiraz and Tabriz. In exploratory factor analysis with Oblimen method on the first sample, five factors appeared which included two control (timing and method) and three job demands (monitoring, problem-solving, production responsibility) dimensions. Confirmatory factor analysis also confirmed the five factors in the questionnaire. Assessment job control and job demands dimensions in work design with current research instrument, will lead to better and more accurate work designs.