تأثير عوامل اقتصادي و انساني در بكارگيري ابزارهاي حسابداري مديريت (شركت‌هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران)

The impact of economic and human factors in applying management accounting tools (companies listed in the Tehran Stock Exchange)

حسابداري مديريت، يك سيستم اندازه‌گيري براي گردآوري اطلاعات مالي و عملياتي است كه فعاليت مديريتي را هدايت مي‌كند. مديران شركت­ها به دانستن چگونگي رفتار درآمدها، هزينه­ها و خطر از دست دادن كنترل عملكرد شركت­هاي خود نياز دارند. در اين راستا، از اطلاعات حسابداري مديريت به منظور تصميم­ گيري پيرامون انجام فعاليت‌هاي تحقيق‌ و توسعه، بودجه­ بندي، طراحي محصول، قيمت‌گذاري، ارائه كالاها و خدمات مورد نياز مشتريان استفاده مي­كنند. عوامل زيادي وجود دارند كه مي‌توانند بر بكارگيري ابزارهاي حسابداري مديريت توسط شركت‌ها اثرگذار باشد. ازاين‌رو، هدف پژوهش حاضر بررسي عوامل انساني و اقتصادي مؤثر بر بكارگيري ابزارهاي حسابداري مديريت در بورس اوراق بهادار تهران است. جامعه آماري پژوهش، تمامي شركت‌هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و نمونه آماري 103 شركت هستند. براي جمع‌آوري داده‌هاي پژوهش از پرسشنامه‌ استفاده شد. در قسمتي از پرسشنامه، ميزان تأثير عوامل انساني و اقتصادي بر بكارگيري ابزارهاي حسابداري مديريت مورد بررسي قرار گرفت و در قسمت ديگر 53 ابزار مهم در حسابداري مديريت مطرح شد تا پاسخ‌دهندگان ميزان بكارگيري هر يك از اين ابزارها را در شركت خود مشخص نمايند. يافته­ هاي حاصل از پژوهش نشان مي‌دهند كه بيشتر شركت‌ها از ابزارهاي سنتي استفاده مي‌كنند و كم‌تر به‌سوي ابزارهاي نويني مانند توليد ناب، منحني يادگيري و بهايابي كيفيت رفته‌اند. همچنين، نتايج حاكي از آن هستند كه رابطه‌اي بين عوامل اقتصادي و انساني در بكارگيري ابزارهاي حسابداري مديريت وجود ندارد.

Management accounting is a measurement system to collect financial and operating information that guides management activities. Corporate managers need to know how to handle their income, expenses and the risk of losing control of their companies’ performance. In this regard, the management accounting information are used to make decisions about R & D activities, budgeting, product design, pricing, providing goods and services required for customers. There are many factors that can affect the application of management accounting tools by companies. The purpose of this study was to investigate the human and economic factors affecting the application of management accounting tools in the Tehran Stock Exchange. The study population includes all companies listed on Tehran Stock Exchange and statistical sample contains 103 companies. A questionnaire was used to collect data. In a part of the questionnaire, the effect of human and economic factors on the application of management accounting tools were studied and in other part respondents were provided by 53 important tools in management accounting to specify the use each of these tools in their company Findings from this study indicate that most companies take advantage of traditional tools and less move towards new tools such as lean manufacturing, learning curve and quality costing. The results suggest that there is no relationship between economic and human factors on applying the management accounting tools.